Asphalt - Zwart of zwartbruin mineraal, ook wel bitumen, aardpek of bergteer genaamd. Asphalt komt meestal voor in spleten en holten van gesteenten (kalksteen, lei, enz.). Het staat genetisch in nauw verband met aardolie, waaruit het door natuurlijke uitdroging en oxydatie, gepaard gaande met polymerisatie, kan ontstaan. Asphalt komt in groote hoeveelheden voor op Trinidad in het zgn. Asphaltmeer (Pitchlake), waar het op groote schaal ontgonnen wordt.
In geringere, evenwel nog economisch winbare hoeveelheid komt a. voor in asphaltgesteenten (asphaltkalk) op Sicilië, in de Abruzzen, in den Val de Travers (Zwitserland) en in den Elzas bij Lobsann. In grootere of kleinere hoeveelheden bevindt asphalt zich eveneens in de ruwe aardolie. Bij het destilleeren scheidt het zich af, en wordt als aardolio-asphalt of pek in den handel gebracht.
Lit.: Marcusson, Die natürlichen und künstlichen Asphalte (1921). HofsteengeMen onderscheidt natuurlijk asphalt en kunstasphalt. Het natuurlijk asphalt wordt naar gelang van de vindplaatsen genoemd Trinidad-asphalt (bevat 39% bitumen), Trinidad épuré of Trinidadasphaltcement (57% bitumen), Cubaansch asphalt (75% bitumen), Bermudez-asphalt (46 tot 88% bitumen), voorts o.m. Maracaibo-asphalt, Califomisch en Mexicaansch asphalt, welke over het algemeen rijk aan bitumen zijn, doch uiteenloopend van samenstelling. Het kunstasphalt, door destillatie van ruwe aardolie verkregen, is in den handel onder verschillende patentnamen, o.a. Shelfalt, Texato, Eagle, Ebano, Fluxphalte, enz. Asphaltsteen is een kalksteen met ongeveer 10% asphalt-gehalte.
Asphalt werd reeds in de Oudheid (in Niniveh en Babylon) als bouwmateriaal gebezigd. Behalve voor den aanleg van asphaltwegen (zie Wegenbouw), wordt het tegenwoordig ook bij den zie woningbouw gebruikt o.m. in den vorm van asphaltmastiek of asphaltpapier en asphaltvilt, dat in verschillende benamingen in den handel is. Ook wordt vloeibare a., al of niet door verhitting verkregen, gebruikt voor het bestrijken (in een laag ter dikte van 1 à 1½ cm) van metsel- en betonwerk, ter verkrijging van waterdicht werk of ter bescherming van een fundeering tegen de agressieve werking van veengrond e.d. In den wegenbouw wordt a. op verschillende wijzen toegepast, o.a. als stampen gietasphalt, asphaltmacadam, -beton, -bestratingen, -tegels, gewalst asphalt of sheetasphalt. P. Bongaerts
