In de jaren 1933/1935 werden in Nederland ter hulpverlening aan joodse vluchtelingen, die tot een christelijk kerkgenootschap behoorden, een protestants en een katholiek comité (Katholieke Commissie voor vluchtelingen) opgericht, die al spoedig werk overnamen van de joodse organisaties ten behoeve van personen van joodse religie. Zij hielden zich o.a. bezig met het verlenen van juridische bijstand, hulp bij emigratie en het verzorgen van kindertransporten.
Sinds 1946 trad de I.G.C.R., Inter Governmental Committee on Refugees, later International Refugee Organisation (I.R.U.), op als leidinggevend coördinatiecentrum, waarbij gevallen voor sociaal-economische hulpverlening ter onderzoek naar de particuliere organisaties werden verwezen.Daarbij werd zoveel mogelijk overleg gepleegd met de diverse nationale groeperingen, o.a. de Poolse Katholieke Vereniging in Nederland en de Hongaarse Club. Ook werden enige nationale aalmoezeniers — samengebracht in het Comité van Nationale Priesters aangesteld voor de zielzorg onder hun landgenoten in Nederland. Deze aalmoezeniers, benevens de zgn. Nazorg-Comité’s vervulden ook een belangrijke rol bij de aanpassing van de vluchtelingen aan Nederlandse omstandigheden.
Op verzoek van de pauselijke internuntius en onder verantwoordelijkheid van het Apostolaat der Hereniging (dat ook de zorg op zich nam voor enige, in 1948 op initiatief van het Universitair Asyl Fonds in Nederland toegelaten, vluchtelingenstudenten) werd eveneens in 1948 het Oekraïns seminarie (5 professoren en 45 studenten) tot de beëindiging hunner studies in Nederland gehuisvest. Omstreeks 1950 werden onder garantie van het Nederlandse episcopaat een xoo-tal ouden van dagen in Nederlandse instellingen opgenomen.
Andere particuliere instellingen die in Nederland werken zijn:
1. de Mindszenty Stichting, in 1950 te Nijmegen opgericht met het doel Hongaarse vluchtelingenstudenten de gelegenheid te geven hun studies aan Nederlandse inrichtingen voor Hoger Onderwijs voort te zetten; 2. de Stichting Hulpactie voor Hongarije, opgericht en in stand gehouden door de Amsterdamse journalist Olsthoorn; zij verzendt jaarlijks voor vele tienduizenden guldens aan kleding, voedsel en medicamenten; ook verzorgt zij kindertransporten naar Nederland; 3. het Nederlands R.K. Huisvestings Comité; dit werkt vooral aan hulpverleningsprojecten voor vluchtelingen in het buitenland, kindertransporten en huisvesting van vluchtelingen in Nederland; zijn afdeling Oost-Priesterhulp biedt hulp aan vluchtelingen in de diaspora van Duitsland, waarbij in samenwerking o.a. met het Nederlandse en Duitse episcopaat door middel van kapelwagens zielzorg in die gebieden wordt uitgeoefend.
In 1954 is het particulier initiatief gebundeld in de Nederlandse Federatie voor Vluchtelingenhulp, door de regering gebezigd als centraal orgaan van overleg in Vluchtelingenzaken. De Katholieke Commissie voor Vluchtelingen en Ontheemden, waarin ook het Nederlandse R.K. Huisvestings Comité is vertegenwoordigd, maakt deel uit van de Federatie. De taak van de Katholieke Commissie kan worden samengevat als: het bevorderen van de integratie van vluchtelingen in Nederland; het op vangen van vluchtelingen die hier om asyl vragen en de medeorganisatie van hulpverleningsprojecten van de Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen.
Op internationaal niveau zijn voor de vluchtelingen o.a. werkzaam de War Relief Services van de National Catholic Welfare Committee (N.C.W.C.) en van Pax Romana. Deze organisaties hebben in de loop der jaren zeer vele vluchtelingen van het nodige voedsel en de nodige kleding kunnen voorzien. Bij deze hulpverlening staat echter voorop het lenigen van de grote geestelijke nood, waarin het merendeel van de vluchtelingen verkeert.
