is zowel een sociaal-metaphysisch als een sociaal-ethisch beginsel. Sociaal-metaphysisch geeft het richtlijnen voor een maatschappij-ordening, welke de eenzijdigheid van het individualisme en het collectivisme wil vermijden, niet als een compromis tussen twee tegenstellingen, maar als een oorspronkelijke synthese.
Het leert, dat de mens krachtens zijn sociale natuur op de gemeenschap gericht is en omgekeerd dat de gemeenschap wezenlijk op de mens als lid van deze gemeenschap betrokken is (organische maatschappij-opvatting). Sociaal-ethisch omschrijft het solidariteitsbeginsel de verplichtingen, die uit deze organische maatschappijstructuur voortvloeien.
Het wijst allereerst op de samenwerking op het horizontale vlak en beklemtoont de verplichtingen van de leden van een groep jegens elkaar en van de groepen onderling op basis van de ruilrechtvaardigheid. In verticale richting geeft dit beginsel de verplichtingen aan van de leden ten opzichte van de groep en van de groep ten opzichte van de leden en de verplichtingen van de kleinere groeperingen ten opzichte van de hogere gemeenschappen en omgekeerd.
Hier strekt zich het terrein van de sociale en verdelende rechtvaardigheid uit. Ligt het subsidiariteitsprincipe vooral in de rechtssfeer en bakent het eikaars rechten af, het solidariteitsprincipe heeft een sterk aan de persoon gerichte ethische inhoud.
M. G.
P.
