Katholicisme encyclopedie

Prof. dr. J.C. Groot (1955)

Gepubliceerd op 02-01-2020

OLDENBARNEVELT

betekenis & definitie

Johan van (1547-1619), Ned. staatsman, sedert 1576 pensionaris van Rotterdam, sedert 1586 raadpensionaris van Holland, sloot zich eerst in 1591, dank zij de invloed van Uitenbogaardt, bij de Gereformeerde Kerk aan. Aan de oprechtheid van zijn geloof, waarvan hij nog op zijn gang naar het schavot getuigde, valt niet te twijfelen, al legde hij tegenover dogmatische kwesties indifferentisme aan de dag.

Des te vaster stond hij in zijn overtuiging, dat aan de overheid alle gezag ook in kerkelijke zaken toekwam. Bij het ontwerpen van een staatskerkorde, vanwege de Staten van Holland, heeft hij zich veel moeite gegeven dat beginsel ingang te doen vinden.

In de kerkelijke strijd gedurende het Bestand stelde Oldenbarnevelt zich geheel achter de Remonstranten. Uitenbogaardt was zijn geestelijke raadsman.

De door zijn beleid tot stand gekomen Scherpe Resolutie (4 Aug. 1617), waarbij de Staten van Holland zich keerden tegen het samenkomen van synoden en aan de steden vrijheid verleenden tot het in dienst nemen van waardgelders, leidde tot het conflict, dat eindigde met de kerkelijke veroordeling van de Remonstranten en met zijn eigen doodvonnis. D.

N.