is een filosofische theorie, die het onderscheid tussen het leven en de levenloze natuur opheft door te stellen, dat alles wat gebeurt te herleiden is tot physisch-chemische reacties en gehoorzaamt aan mechanische wetten. De mechanistische theorie leidt vanzelfsprekend tot een streng determinisme: vrijheid is in de causaal bepaalde kosmos een fictie.
Vooral in de biologie heeft het mechanisme enige tijd de toon aangegeven, totdat het vitalisme (Driesch) het onderscheid tussen het leven en de levenloze natuur duidelijk heeft uitgewerkt.j. s. w.