noemt men een denkvorm, waarin de immanentie eenzijdig beklemtoond wordt. Op het gebied der kennis geschiedt dit, wanneer de toegang tot de wereld buiten de mens op een of andere wijze ontkend wordt en heel het zijn in bewustzijn wordt opgelost.
In de godsleer kan men op pantheïstische wijze zozeer de immanentie Gods verdedigen, dat daarmede zijn transcendentie geweld lijdt. Wat de godsdienstwijsbegeerte betreft, dient van immanentisme gesproken te worden, wanneer het godsdienstig gevoel of de godsdienstige behoefte tot kenbron en norm der goddelijke werkelijkheid wordt uitgeroepen, zoals bij Schleiermacher en heel het Modernisme geschied is ten koste van de objectieve geldigheid van het dogma.
Ook apologetisch is er van immanentisme sprake, wanneer men de werkelijkheid van het openbaringsgebeuren vanuit het subjectieve gevoel of de subjectieve behoefte zou zoeken te bewijzen (wat strikt genomen niet de bedoeling was van de voorstanders der immanente methode, wel echter van de modernisten) J. C. G.
