De viering van de Passie op Goede Vrijdag, reeds vroegtijdig van de Paasviering afgesplitst, is ook nu nog onverbrekelijk met de viering van de Opstanding en verheerlijking des Heren verbonden. Evenals op andere dagen van de Goede Week heeft de liturgie van Goede Vrijdag een archaïsche eenvoud bewaard.
De heilige dienst begint met een synaxis van lezingen (volgens oorspronkelijk gebruik met een reeks gebeden voor het welzijn van Kerk en wereld besloten), waarin wij de oude Romeinse vorm van het eerste deel der mis herkennen. De verering van het H.
Kruis is ontleend aan de Frankische liturgie en gaat uiteindelijk terug op de verering van de Kruisreliek in het heiligdom van Golgotha, waar reeds in de 4de eeuw op Goede Vrijdag de improperia werden gezongen. Ook het derde deel van de dienst, de Missa praesanctificatorum (ritus van de Communie der tevoren geconsacreerde Hostie), is eerst later te Rome ingevoerd.
Tot in de 16de eeuw ontvingen ook leken bij voorkeur op Goede Vrijdag de H. Communie; sindsdien communiceerde nog slechts de dienstdoende priester.
Bij de hervorming der Goede Week-liturgie in 1955 (decreet „Maxima redemptionis nostrae mysteria” van de Congr. der Riten d.d. 16 Nov. 1955) zijn de plechtigheden van de ochtenduren naar de namiddag (bij voorkeur om 3 uur en niet na 6 uur) verschoven. Tevens is voor de gelovigen de mogelijkheid hersteld om tijdens deze dienst te communiceren. c.
A. B.
