(Nijmegen 1521-Freiburg in Zwitserland 1597), heilige, kerkleraar, Jezuïet, is een der grootste geleerden uit de tijd der Contra-Reformatie, waarvan hij een stuwende kracht was. In 1543 maakte hij door Petrus Faber, de eerste Duitse Jezuïet, kennis met de pas gestichte Sociëteit van Jesus en op 8 Mei trad hij als eerste Nederlanderindeorde.
In 1547 riep de H. Ignatius hem naar Rome, om hem het volgend jaar naar Messina te sturen als medestichter van het eerste college der Sociëteit.Heel zijn verder leven heeft Canisius gewijd aan het herstel van het kerkelijk leven in Duitsland zowel door prediking als door onderwijs en geschriften. Hij wordt de tweede apostel van Duitsland genoemd (na Bonifatius). Na zijn promotie tot doctor in de theologie te Bologna was hij achtereenvolgens werkzaam te Ingolstadt, Wenen, Dillingen en te Freiburg in Zwitserland, waar hij in 1582 een college stichtte. Op last van Pius V schreef hij tegen de Centuriatores Magdeburgenses (later door Baronius overgenomen). Hij was ook theoloog op het Concilie van Trente. Naast talloze heiligenlevens en een grote, apologetisch gehouden Mariologie, schreef hij zijn beroemde Catechismus, in drie uitgaven, resp. voor hoger, middelbaar en lager onderwijs.
In 1864 door Pius IX zaligverklaard, werd hij 21 Mei 1925 door Pius XI gecanoniseerd en verheven tot kerkleraar. Feestdag 27 April. G. v. R.
