is de daad van beproeven, van op de proef stellen om te zien wat iets waard is. Beproeving is ook datgene waardoor iemand op de proef gesteld wordt.
In deze laatste zin wordt het — toegepast op de wederwaardigheden van het menselijk leven gezegd van tegenspoed en lijden, in zoverre deze verstaan worden als komend van een hogere instantie die ons leven regeert. Door de wijze waarop wij de proef doorstaan moet aan het licht treden wat ons innerlijke gehalte is, de eigenlijke grondrichting van ons leven zoals goud, om gelouterd te worden, in de vuurproef stand moet houden (1 Kor. 3 : 13; Jac. 1 : 12; 1 Petr. 1:7).In het algemeen kan men zeggen dat beproefd te worden behoort tot de wezenlijke conditie der eindige zijnden. Zij hebben immers hun doel en geluk nog niet bereikt, doch zijn er van gescheiden: ze zijn op weg. Juist echter dit doorstaan van de scheiding en het trouw blijven in de moeilijkheden aan hetgeen zij als hun uiteindelijke heil en goed beschouwen, ook in de afwezigheid, maken van de scheiding een middel om die scheiding te overwinnen en tot de vereniging te komen. Het geloven in het afwezige is voorwaarde voor het tot stand komen der aanwezigheid.
Zo kan men het uiteenliggen van het menselijke bestaan in de tijd (en in de ruimte) de beproeving noemen, waardoorheen de integratie van het zichzelf-zijn in de trouw aan roeping en levenstaak moet bereikt worden. Zo is de dood van de geliefde de uiterste proef die doorstaan moet worden om te bewijzen juist waar alle genieten der aanwezigheid onmogelijk geworden is dat de liefde geen zelfzucht is doch aanhangen van de andere persoon om wille van hemzelf. Zo is vooral de verlatenheid door God, die onzichtbaar blijft in de wereld van het zichtbare, wiens leiding niet tastbaar is in de schijnbare zinloosheid van een wereld vol leed, kwaad en zonde, voor de gelovige een beproeving van zijn geloof. Vertrouwt hij op het woord der belofte, verwacht hij geduldig het heil, zelfs God roemend in de wederwaardigheden (Rom. 5 :1-5), blijft hij verzekerd van Gods liefde die alles ten goede leidt (Rom. 8 : 28), dan wordt de beproeving het middel tot de uiteindelijke vereniging en de eeuwige gelukzaligheid: de hoop wordt niet beschaamd (Rom. 5:5).
j. p.
