(mo:dә) v. (-s; -tje) [Fr. < Lat. modus, manier]
1. voorbijgaand, tijdelijk gebruik, smaak in kleding, manieren, voorkomen, huisraad: de volgen; naar de oude, nieuwe -; bespottelijke-; maak je niet dik [driftig], dun is de -; dat wordt -; dat is nu, bij ons de -; buiten, uit de raken, zijn; 't is uit met die -; dat is lang (in) de geweest; die kleur is in de -; de is machtig, onweerstaanbaar, een tiran; naar de nieuwste, laatste gekleed; lieden naar de -; een à la broek, zwier; een dokter à la -; de van na de Tweede Wereldoorlog heette new look; van de oude, nieuwe zijn, oude gebruiken bewaren of nieuwe aannemen. Syn. →gebruik.
2. modes Metn. modeartikelen inz. kleine artikelen, dameshoeden: een zaak in -s hebben.
Enc. De vrouwelijke mode wordt beheerst door Parijs en toch ook, maar in veel mindere mate, door Wenen, het tweede Parijs, terwijl de herenmode door Londen wordt gedikteerd. Wie zich in een pak van Engelse snit, ook in Frankrijk vertoont, mag zeker zijn dat hij het bij het goede eind heeft. BRUMMELL, een dandy en vriend van de latere koning GEORGE IV van Engeland (1820-1830), verenigde in zich zoveel briljante eigenschappen van mannelijke elegantie dat Londen en het Engels hof de leiding kreeg der mannelijke mode en sindsdien is dat zo gebleven. Dat we allen een broek met een strijkplooi dragen, hebben wij te danken aan koning EDWARD VII (1901-1910). Toen deze, bij toeval, in een straat van Londen, een winkelhaak in zijn broek kreeg, op een gevoelige plek, door op een bank met een uitstekende spijker te gaan zitten, was hij verplicht, uit een konfektiezaak uit de buurt, een doodgewone broek te laten komen.
En deze had een strijkplooi. Enkele dagen later droeg ieder Engelsman, die zich respekteert, een broek met dito plooi. Dezelfde koning had eens, bij toeval, toen hij een bezoek bracht aan een derby, vergeten de onderste knoop van zijn vest te sluiten en sindsdien laat iedere gentleman, die weet hoe het hoort, de onderste knoop van zijn vest los. GEORGÉ V (1910-1936) bracht de grijze rok en de grijze cilinderhoed, dit laatste ook weer bij een derby, in de mode. Zijn zoon EDWARD VIII, toen hij nog kroonprins was, voerde de broek met pijpomslagen in, doordat hij, op een zekere dag, door de regen in Londense straten verrast, met omgeslagen broekspijpen de hall van het Savoyhotel binnenstapte. Ook de wijde plusfours zou men aan de prince charming te danken hebben. Hij zou die ingevoerd hebben omdat men er een sportpakje onder dragen kan.
