('islam) m. [Ar. volkomen overgave nl. aan Allah] door Mohammed gestichte en aldus genoemde godsdienst.
1. Leer.
Zij is vervat in de Koran. De islam erkent een God (Allah) waarvan Mohammed de laatste en grootste profeet is (Allah is Allah en Mohammed is zijn profeet). Abraham, Mozes, Kristus waren Mohammed’s voorlopers. Er bestaan goede en slechte geesten, een algemeen oordeel, een paradijs (met vreugden van zinnelijke aard), en een voorbestemming (kismet) waaraan men zich fatalistisch moet onderwerpen. De vijf verplichtingen zijn :
1) geloof in Allah en zijn profeet;
2) gebed vijfmaal daags, met het gelaat naar Mekka gekeerd;
3) vasten gedurende de maand Ramadan;
4) het geven van aalmoezen;
5) de pelgrimstocht naar Mekka.
Daarbij komt nog de heilige oorlog, ter verdediging en uitbreiding van Allah’s rijk tegen de ongelovigen. Het hoofdkwaad van de islam is de verlaging der vrouw door de veelwijverij. Toevoegsels uit latere eeuwen zijn : heiligenverering, bedelorden, mystiek der soefieten en derwisjen.
2. Uitbreiding.
Bij Mohammed’s dood was Arabië aan de islam onderworpen. Zijn opvolgers, de kaliefen Aboe Beke (632-634) en Omar (634-644) breidden het rijk uit tot aan de Indus en Carthago. Othman (644-656) was voor zijn taak niet berekend. Uit de tijd van Ali (656-661) dagtekenen de twee grote sekten, die thans nog onder de belijders van de islam bestaan : de sjiïuten, die de mondelinge overlevering verwerpen, en de soennieten die de Koran verklaren met behulp der overlevering (Soenna). Moavia (661679), de eerste der Ommajaden, stichtte het kalifaat van Damascus. De Ommajaden vernietigden 711, door de Slag bij Jeres de la Frontera, het Westgotische Rijk in Spanje, deden 732 een inval in Gailië, maar werden bij Poitiers door Karel Martel verslagen.
In 750 vermoordde Abbas, de eerste der Abassiden, alle Ommajaden. Alleen Abd er Rahman kon ontvluchten naar Spanje, waar hij 756 het kalifaat van Cordoba stichtte, dat de strijd tegen de kristenen voortzette en een bloeitijdperk beleefde, vooral onder de veldheer Almansor, om daarna (1031) in een menigte staatjes (Almoraviden, Almohaden) uiteen te vallen, die een voor een door de kristenen werden veroverd. Aboel Abbas’ opvolger Almansor (754775) stichtte het kalifaat van Bagdad, dat onder Haroen al Rasjid (785-809) zijn hoogste bloei beleefde. De Fatimiden stichten een derde kalifaat Kaïro, dat 1171 door Saladun werd vernietigd. Het vervallen kalifaat van Bagdad werd in de XIde eeuw verjeugdigd door de te hulp geroepen Turkse Seldzjoeken, die niet alleen de aan de Grieken verloren gewesten heroverden, maar nagenoeg geheel Klein-Azië bemachtigden en er het sultanaat van Iconium stichten. In 1258 werd het kalifaat van Bagdad door de Mongolen veroverd.
Ondertussen was in Perzië de sekte der Assassijnen ontstaan, die hier en in Spanje 200 jaar lang (1090-1270) schrik verspreidden. Gedragen door de Turken, die 1458 Konstantinopel veroverden, kreeg de Islam ook vaste voet in Zuidoost-Europa. Bij de verovering van Egypte (1517), ging op hun sultan de geestelijke waardigheid van kalief over, die de Abassiden tot dan toe in dit land hadden behouden. Verder breidde de Islam zich uit naar Indië, Australië en Zanzibar en in de XIXde eeuw vooral in Midden-Afrika.
Islam Aanhangers
1. Vóór-Indië 69.100.000
2. Oost-Indië 49.468.000
3. Sovjet-Unie 17.825.000
4. Egypte 12.800.000
5. Turkije 12.600.000
6. Noordwest-Afrika 12.429.000
7. Midden-Afrika 9.480.000
8. Iran 9.320.000
9. China 8.900.000
10. Oost-Afrika 7.257.000
11. Afghanistan 6.380.000
12. Arabië 6.056.000
13. West-Afrika 5.993.000
14. Soedan en Libië 4.144.000
15. Irak 2.640.000
16. Syrië 1.900.000
17. Joegoslavië 1.377.000
Wereld 241 886 000 .
