Modern Woordenboek

Jozef Verschueren (1930)

Gepubliceerd op 24-06-2020

Amerika

betekenis & definitie

(a'me:rika) o. [Amerigo (d. i. Emmerich, Hendrik) Vespucci Hendriksland] na Azië het grootste werelddeel, voor ons in het Westen gelegen.

I. AARDRIJKSKUNDIG
1. Oppervlakte
42.837.000 km2 (meer dan 4 x Europa). Noord-Amerika : 24.455.000 km2, ZuidAmerika : 18.382.000 km2.
2. Bodemgesteldheid

Hoogland in het westen (Andes) en in het oosten, laagland in het midden. Hoogste bergen : in Zuid-Amerika de Aconcagua, 7040 m ; in Noord-Amerika de Mount Mac Kinley 6187 m.

3. Klimaat.

Amerika strekt zich uit over alle klimaatgordels, van het ijskoude noorden over tropisch Midden- en Zuid-Amerika, tot het zuiden van het werelddeel, dat nog in de gematigde luchtstreek ligt maar een zeer koel klimaat heeft.

4. Plantenrijk.

Van het noorden naar de evenaar toe : toendragordel met mossen, reusachtige woudgordel, prairieën (nog alleen in het westen) ; in Centraal-Amerika tropische oerwouden; in ZuidAmerika llano’s, tropisch oerwoud in het Amazonegebied, pampa’s.

5. Dierenrijk.

Veel pelsdieren in de poolstreken, de (uitstervende) bizon in de prairieën, de alligator in de grote rivieren ; in de oerwouden : apen, jaguar, poema, vele knaagdieren, kruipende dieren (reuzeslang) en prachtig gekleurde kolibries ; in de Andes : kondor en lama.

6. Bevolking.
327.700.000 inw. ; 216.300.000 in Noord- en 111.400.000 in Zuid-Amerika; 6,4 per km2. → STAT. aarde. Van de oorspronkelijke bewoners, de Indianen of Roodhuiden, zijn er nog 250.000 in Noord-Amerika, 15 millioen in Centraal- en ZuidAmerika over. Mestiezen : 25 millioen. Van de blanken zijn de bewoners ten noorden van Mexico, meest van Germaanse stam; die van het overige gebied zijn Romanen.
7. Middelen van bestaan.

In de door de Europeanen gekolonizeerde landen : Canada, Mexico, de Zuidoostkust van Brazilië, het Noordoosten van Argentinië, Chili en vooral de Verenigde Staten, bloeien landbouw, nijverheid en handel. De Indianen in de binnenlanden leven van jacht en visserij.

8. Godsdiensten.

De Indianen zijn grotendeels heidenen, de Germanen veelal protestanten, de Romanen merendeels katolieken.

9. Staten.

De meeste landen zijn republieken. Groot-Brittannië. Denemarken, Frankrijk en Nederland hebben er nog overzeese gebiedsdelen.

II GESCHIEDKUNDIG Hoewel de Noormannen omstreeks het jaar 1000 naar Amerika overstaken, wordt Christophorus Columbus als de ontdekker der Nieuwe Wereld aangezien. In 1492 landde hij, eerst op het eiland Watling, daarna op Cuba en Hispaniola (Haïti) en noemde die landen, in de mening dat hij zich in Indië bevond, West-Indië. Later werd de Nieuwe Wereld naar Amerigo Vespucci Amerika geheten. Weldra hadden de Spanjaarden, de Portugezen en de Fransen machtige kolonies in Amerika gesticht; ook de Zweden, de Denen, de Nederlanders en de Engelsen kregen er vaste voet. Naarmate de Europese beschaving binnendrong, ontwikkelde zich meer en meer de drang naar onafhankelijkheid en in de XVIIIde eeuw schudden bijna alle Amerikaanse landen het Europese juk af. In 1867 moest Engeland aan Canada zelfregering toestaan en sindsdien bezitten de Europese machten nog slechts een deel der Antillen benevens enkele streken van geringe betekenis.

Beroemde Amerika-reizigers zijn : Caboto, Cabral, Pizarro, Balboa, Maqelhaens, Cortez, Almagro, Orellana, Drake, Davis, Hudson, Champlain, Baffin, Mair, Schouten, Bering, Bouguer, Condamine, Ross, Franklin, Back, Mac Clure, Nares, NorDENSKJÖLD, STÜBEL, KOLPEVVEY, ReISZ, STEINEN, Peary, Sievers. In 1903 maakte Panama, met de steun der Verenigde Staten, zich van Columbia los en op zijn grondgebied werd 1914 het Panama Kanaal geopend. Sedert het begin dezer eeuw was het in verschillende republieken van Midden- en ZuidAmerika vaak onrustig en in de laatste jaren kwamen daar herhaaldelijk opstanden en komplotten voor. Bolivia en ^Paraguay hadden meer dan eens konflikten over het bezit van de Gran Chaco. Tijdens de Tweede Wereldoorlog voerde F. Roosevelt, president der Verenigde Staten, een „politiek van goede nabuurschap” met de andere Amerikaanse landen en riep ter bevordering daarvan, geregeld de Panamerikaanse Konferentie bijeen.

Alleen de houding van Argentinië, tegenover de oorlogvoerende mogendheden, die door sommige als Duitsgezind werd bestempeld, verhinderde die samenwerking in de eerste jaren na de wapenstilstand. Eerst in 1947 werd de weg daartoe geëffend. Ondertussen was de overmacht der Verenigde Staten, die als eerste ekonomische wereldmacht uit de oorlog waren gekomen, nog zoveel groter geworden. Evenals vóór de oorlog blijft de toestand in een aantal Midden- en Zuidamerikaanse republieken wankelbaar omdat het daar vaak tot een militaire diktatuur of tot een semifascistisch regime komt. Argentinië is het belangrijkste Zuidamerikaanse land.