('a:dəm) m. [msch. ~ Gr. atmos. damp]
I. Eig. lucht door levende wezens opgenomen en weer uitgedreven, inz. deze laatste : zijn over een spiegel laten gaan; halen; naar hijgen. Gez. scheppen, ademhalen of uitrusten; de laatste uitblazen, sterven; uit zijn ruiken, een slecht ruikende adem hebben; weer op komen, weder ruimer ademhalen of zich weer herstellen, bijkomen. -
II. Metn.
1. ademhaling : lang, kort van -; achter de - of buiten -; zich uit de - of buiten lopen. Gez. een spreker, een gedicht van lange lang. langwijlig; in de schieten, begin➝ nen te ademen; in een zonder tussenpozen: met ingehouden luisteren, aandachtig.
2. leven : al wat heeft. -
III. Metf.
1. (het blazen van de) wind ; de van de noordenwind; de der lente.
2. levenwekkende kracht : de Gods.
3. bezieling : vrijheid, de van ons leven.
Enc. Door de mond van een mens, die gezond is. komt een adem naar buiten, die geen bepaalde geur heeft. Sommige kinderen en oude mensen evenwel hebben een erg ruikende adem, doch dit is niet aan een of andere ziekte toe te schrijven. De oorzaken van slecht ruikende adem zijn niet moeilijk te achterhalen. Iedereen kent de geuren die een alkoholicus, die een roker of een liefhebber van ajuin en look omgeven. Bij die personen komt de geur rechtstreeks uit de maag naar de mond en wordt hij samen met de uitgeademde lucht naar buiten gedreven.
Heel dikwijls is een ruikende adem het gevolg van slecht verzorgde tanden, van ongezond tandvlees (faringitis) of van keelziekten (amandelontsteking). Die geven een onaangename geur, vooral wanneer de personen in dergelijk geval zich niet dagelijks de mond reinigen. Ook resten van spijzen, die tussen de tanden blijven hangen, doen de adem slecht ruiken. Naast mond, tanden en keel, kan echter ook de neus de adem doen ruiken (verstopping van de neusgaten, aanwassen in de neus enz.). Ziekten van de longen of van de spijsverteringsorganen (zweren of kanker aan de maag) kunnen eveneens oorzaak zijn dat er door de mond een slechte geur ontsnapt. Men spoele regelmatig de mond na het eten en voege, zo nodig, daar een antiseptisch of welriekend produkt bij.
Dagelijks reinige men zijn tanden met tandpasta die aan de adem een aangename geur geeft. Draagt men kunsttanden, dan neemt men die uit de mond vóór het slapen gaan en bewaart ze in een geurige oplossing tot de volgende dag. Munt- of andere pastilles geven aan de adem een aangename geur.
