Jannes H Mulder

Jannes H Mulder (2024)

Gepubliceerd op 22-09-2022

Ostensieve lichaamstaal

betekenis & definitie

Ostensieve lichaamstaal is de natuurlijk gebarenschat van het jonge kind ver voordat het leert praten. In de vorm van bijvoorbeeld een wensgebaar. Ostensief gebaren van de ouder is via lichaamstaal het kind spontaan haar eerste woordjes bij brengen. Of ook ostensieve dierengebaren bestaan, is nog onzeker.

Voordat het kind begint te spreken, een woordje kan lezen of enigszins de moedertaal beheerst is sprake van communicatie tussen moeder en kind. De baby blijkt instaat de lichaamstaal van moeder te duiden en haar gedachten aan te voelen. De ouder stimuleert de ontwikkeling van deze belichaamde kennis van het kind door zich eveneens ostensief uit te drukken. Aanschouwelijk zelf eten, doet haar kind ook eten (mimicry of na-apen). Pijn manifesteren, doet pijn aanvoelen (spiegelneuronen). Het kind de poes spelenderwijs lief leren aaien, is een vorm van zelflerende samenspraak. Er manifesteert zich tussen kind, ouder en poes een perplexe wereld vol betekenis.

Stap voor stap leert het kind al ziende en luisterend een taal. Drukt zich aanvankelijk vocaal uit door eventueel te krijsen. Maakt daarbij het gebaar van iets wensen of afweren (armpjes). Grijpt zich vast aan tekens en gelaatsuitdrukkingen (glimlach). De naïeve ostensieve lichamelijkheid van kind samen met de ostensieve lichamelijkheid van de ouder vormen de contouren van beginnende samenspraak. En vormt de basis van de dialoog tussen volwassen mensen later. Voorstelbaar is dat ostensieve lichaamstalen een rol bij de ontwikkeling van oertalen speelden.

Ostensieve lichaamstaal betekent voor het kind veel. De wederkerige aanschouwelijke lichamelijkheid van moeder en kind staat gelijk aan de eerste beeldende uitwisseling van gedachten en dient als bron van praten en later van spreken, converseren, kletsen, roddelen en zo meer.