insgelijks de Vaart genaamd, naar een Kanaal of de wijde en diepe Vaart, uit de Lek tot aan de Stad Utrecht gegraaven, die ook den naam van Vaartschen Rijn draagt. De naam van Vreeswijk was reeds vroeger bekend.
Het Dorp legt tegen den Lekdijk, recht tegenover de Stad Vianen, op eenen afstand, in eene rechte lijn gemeeten, van niet meer dan ruim tweehonderd Roeden. Vreeswijk is een tamelijk fraai Dorp, bestaande geheel uit steenen Huizen, zommige van welke, zo door hunne hoogte als anderzins, merkelijk aanzien hebben. De Hervormde Kerk, in den Jaare 1681 gestigt, is een Kruisgebouw, pronkende met een scherpen spits. Van ouds plagt hier een sterk Slot of Kasteel te leggen, Gildenburg genaamd, om dat het op kosten van de Gilden der Stad Utrecht was gebouwd. Het diende meermaalen tot eenen twistappel, geduurende de binnenlandsche verdeeldheden. Van hier, misschien, of naa dat de aanleiding der eerste stigtinge verdweenen was, dat men het allengskens heeft laaten vervallen. Tegenwoordig zijn ’er geene zigtbaare overblijfsels van voorhanden.
Te Vreeswijk leggen drie vrij zwaare Sluizen in den Lekdijk; zij dienen ter doorschuttinge der Vaartuigen, welke na of uit de Lek voorbij de Stad Utrecht vaaren. Dit geeft aan de Plaatze een merkelijk vertier, aangezien het overgroot getal van binnenlandsche Schepen, welke, langs deezen weg, de Lek en den Rhijn bevaaren. Daarenboven heeft men hier een Veer, aan ’t welk Rijtuigen, Paerden en Menschen over de Lek gezet worden. Alle uuren vertrek: eene Jaagschuit van Utrecht na Vreeswijk. Wij teekenen hier nog aan, dat dit Dorp de geboorteplaats geweest is van SAMUEL THEODOTUS, anders AEGIDIUS HAFHAKKER genaamd, Hoogleeraar in de Godgeleerdheid te Keulen, Schrijver van een Historisch Verhaal van den oorsprong en voortgang der geschillen tusschen de Remonstranten en Contraremonstranten, in den Jaare 1618 in ’t licht gegeeven.Zie Tegenw. Staat van Utrecht.
