Vaderlandsch woordenboek

Jacobus Kok (1780)

Gepubliceerd op 31-10-2023

TRELCATIUS, LUCAS (de Jonge)

betekenis & definitie

Zoon van den bovengemelden, en zijn Opvolger in het Hoogleeraarampt, was gebooren te Londen, op den vijfëntwintigsten April des Jaars 1570, terwijl zijn Vader zich aldaar met het ampt van Latijnschen Schoolmeester geneerde. Reeds in zijne vroege jeugd vertoonde hij de blijken van eenen veelbeloovenden geest; ten bewijze waar van men, onder andere, vindt aangetekend, dat hij reeds zo vroeg als in zijne zeventiende jaar den Predikstoel openlijk hadt beklommen.

Zo uitsteekende begaafdheden voor den Kanzel bezat hij, dat hij deswegen wierdt gepreezen van den zeer bevoegden oordeelaar, den beroemden SCALIGER, naar wiens oordeel hij in ’t Nederduitsch en in ’t Fransch even gelukkig slaagde. Geduurende den aanvang der Nederlandsche Kerkgeschillen leide hij een getuigenis af, waar uit men schijnt te moeten besluiten, dat TRELCATIUS de Jonge van de leere van ARMINIUS niet zeer afkeerig was, althans dezelve in liefde konde verdraagen. Op de klagte, naamelijk, der Klassis van Dordrecht, over de verschillen omtrent de leere der Hervormde Kerke gereezen, hadden de Bezorgers van het Hoogeschool aan de Hoogleeraaren gevraagd, of hun eenige geschillen bekend waren. Waar op TRELCATIUS, met zijne Amptgenooten ARMINIUS en GOMARUS de zaak overleid hebbende, zij gezamentlijk in geschrifte verklaarden „dat zij wel wenschten, dat de Klassiss van Dordrecht met beter orde in deezen hadt gehandeld; dat zij wel geloofden dat onder de Studenten meer geschillen vielen dan hun lief waren; doch dat zij niet wisten, dat, zo veel de fundamenten der Leere aanging, onder de Hoogleeraaren der Godgeleerde Faculteit eenig geschil was; willende zij zich voorts benaarstigen, om de geschillen onder de Studenten te doen ophouden.”

Deeze Verklaaring wierdt gedaan in den Jaare 1605. Eene spoedige en aanmerkelijke verandering moet, zedert, in de godgeleerde denkwijze van TRELCATIUS zijn voorgevallen. Want als hij, niet meer dan twee jaaren daar naa, een Werk, onder den titel van Godgeleerde Onderwijzingen, hadt in ’t licht gegeeven, klaagde ARMINIUS, in zekeren Brief, dat daar in zaaken gedreeven wierden, die geheel nieuw, en ten hoogsten ongerijmd waren, strijdende tegen de Schriftuur, tegen de geheele Oudheid, en tegen de gevoelens van veele Hervormde Leeraaren. TRELCATIUS de Jonge overleedt in den bloei zijner dagen, op den twaalfden September des Jaars 1607, in den ouderdom van vierendertig jaaren.

Zie PETRUS BERTIUS, Oratio funebris in Lucam Trelcatium,

< >