Vaderlandsch woordenboek

Jacobus Kok (1780)

Gepubliceerd op 15-03-2024

BIESMAN, Christoffel

betekenis & definitie

geboren te Nijmegen, in ‘t Jaar 1557, was de Zoon van den Burgemeester JACOB BIESMAN en JOBKE VAN MEEKEREN; hij trouwde met CRADA, Dochter van den Schepen JACOB UWENS. Door zijn huwelijk, als mede door zijne Grootmoeder CANIS, was hij aan geheel Nijmegen vermaagschapt, kwam vroeg in de regeering, en wist het, door zijn verstand en vriendelijkheid, zo verre te brengen, dat hij reeds vrij jong regeerde, en een boezemvriend van JOHAN VAN OLDENBARNEVELD werd.

Hij hield gestadige briefwisseling met hem, en werd van hem, in de gewigtigste zaaken, gebruikt: hij wist der Regeeringe en Gemeente zo veel achting voor dien ouden Staatsdienaar in te boezemen, dat zij, een besluit genomen hebbende, om niemand dan een Provintiaale tot Licentmeester te neemen, den gezondenen VAN DEN BROEK weigerden; doch vernomen hebbende, dat hij een bloedverwant van den Advocaat JOHAN VAN OLDENBARNEVELD was, droegen zij hem dien post op.Voortgesprooten uit Ouderen en Grootouderen, die alles voor de Vrijheid hunner Stad hadden opgezet, trok hij de zelfde lijn. Het was door zijn toedoen, dat de Stad zig vast hield aan den kant van de drie gevangene Heeren, en op het sterkste ijverde tegen het Sijnode; zo dat beloften en dreigementen te vergeefsch zijnde, zijn Excell. Prins MAURITS verpligt was, tegen recht en privilegie, met geweld van militie, de Regeering te komen verzetten. Dit gedaan hebbende, wilde de Prins vier van de partij van BIESMAN wederom aanstellen; doch zij weigerden zulks volstrekt zeggende, zo ’er misdaan ware, zij allen even veel schuld hadden. Dit had ten gevolge, dewijl de voornaamsten en alle Regeringsfamiliën Remonstrantsch gebleeven waren, dat zijn Excell. verpligt was, den Schoolmeester der Latijnsche School en den Steenhouwer SINGENDONK in den Raad te stellen. Vinnig voer BIESMAN uit, tegen zijne andere Amptgenooten, welke hij zo heftig aantastte, dat zij, op een na, allen weigerden met de nieuw aangestelden te zitten, welke nogthans in de Regeering bleeven. Zij protesteerden dan tegen alles wat ’er gedaan werd, beriepen zig op de Staaten Generaal, en zonden aan dezelve een violente Remonstratie, tot beweering van hun recht.

WILLEM ROUKENS, een zeer geleerd man, maar ook de partij van BIESMAN zeer toegedaan, en zijn boezemvriend, liep zeer in het oog, de gemelde Remonstrantie opgesteld, en een scherp vaers gemaakt te hebben; waarover hij bij Burgemeesteren ontboden, en gedreigd werd, hem de Stad te zullen uitzetten; doch van ‘t een noch ander kwam iets; door de opkomende omstandigheden. De Oud-Burgemeester BIESMAN had het vermaak van te zien, dat hij, tot zijnen dood toe, de liefde en achting zijner medeburgeren had, en waarvan hij kort na zijne ontzetting de proef gaf.

De leer der Arminiaanen, in ‘t jaar 1619, geheel en al den bons krijgende, en de Predikanten, die het Sijnode van Dord niet wilden ondertekenen, het land moetende ruimen, vertrokken alle drie de Nijmeegsche Predikanten, met COETS aan het hoofd, die sterk Arminiaansch was, naar Kleef, nadat zij eene afscheidspredicatie gedaan hadden, waar bij zij den vloek uitspraken over hen, die de Arminiaansche Leer zouden verlaaten. Doch het missen van hun tractement deed hun, ‘t volgende Jaar, berouw hebben. Zij eischten een Explicatie; men gaf hen die, onder den naam van Satisfactie, en zij namen genoegen daarin, en ondertekenden het Sijnode van Dordrecht.

Alle eerste en fatsoenlijke lieden waren intusschen nog Remonstrantsch, en gingen dus bij de voornaamste Ledemaaten rond, om hun wederom in de Kerk te krijgen. Zij kwamen ook bij Burgemeester WILLEM ROUKENS, die hun zeer ijverig met hunne eigen wapenen bestreed. Do. COETS zig in ‘t naauw bevindende, zeide eindelijk: Neef ROUKENS, het zijn maar scholastique questien, die tot de zaligheid niets doen. Hierop nam WILLEM ROUKENS hem bij een arm, en stiet hem met zo veel gewelds ten huize uit, dat hij met zijn gezicht ter aarde viel, hem toesnauwende: Dan zijt gij vervloekte schelmen te hoop, dat gijlui het land daardoor beroerd, en zulke spectakels aangesteld hebt. Het vallen en kermen van den Domine bragt het gemeen op de been, welk het huis wilde plonderen en reeds de glazen insloeg; maar zo dra de oude vader BIESMAN zijnen vriend te hulp kwam, en het volk aansprak, bedaarde het; en beloofde naar huis te gaan, mits dat WILLEM ROUKENS peis met Do. COETS maakte; het welk dan geschiedde.

Den rechten tijd, wanneer hij gestorven is, heeft men niet naauwkeurig kunnen ontdekken; maar het moet vóór 1627 geweest zijn. Hij heeft kinderen nagelaaten.

Volgens medegedeelde berichten van een Man van aanzien. Raad Signaat dier Stad, 18 November 1602. Ibidem 2 Januarij en Seq. 1718. M. S. van dien tijd. Remonstr. der oude Regenten M. S. M. S. in handen van den zender.

< >