Gepubliceerd op 28-04-2019

Pogen — inspannen (zich) — sloven — slaven — streven — trachten — zwoegen

betekenis & definitie

Zich moeite geven om een doel te bereiken. Pogen, streven en trachten blijven het dichtst bij de grondbeteekenis.

Pogen is alle middelen in het werk stellen om iets te doen, trachten is het inspannen der krachten om iets te erlangen, streven drukt hetzelfde uit, maar is sterker. Bij beide laatste woorden wordt de krachtsinspanning beschouwd als een uitvloeisel van de sterke begeerte van den mensch,bij trachten staat dit echter niet zoo sterk op den voorgrond als bij streven. Wij pogen goed te schrijven; wij trachten zonder fout te schrijven, wij streven naar zuiverheid van taal. De tnensch streeft naar geluk. De overige woorden teekenen meer de uiterste krachtsontwikkeling. Zich in¬spannen ziet meer op de spanning der spieren, die bij het zware werk noodig is, en, daar de spieren zinnelijke voorstelling der kracht zijn, duidt het aanwenden van kracht aan.

Zwoegen is het sterk ademen of hijgen, tengevolge van grooten spierarbeid bij het torsen van een zwaren last. Het wordt overdrachtelijk gebezigd voor eene krachtsinspanning, die zeer zwaar valt. Wat zwoegt ge, o mensch, naar goud of eer! Wil men bovendien het aanhoudende of langdurige van den zwaren arbeid uitdrukken dan gebruikt men slaven of sloven. Bij slaven, als een slaaf van dfen vroegen morgen tot den laten avond hard werken, staat meer het langdurige, bij sloven meer het vermoeiende en afmattende op den voorgrond. Tot 'savonds toe laat hij niet af van sloven. De arme werkman moet dikwijls zwoegen en slaven voor een schamel stuk brood.