Panopticum - Het Panopticum in de Amstelstraat, geopend op 1 7 juli 1882, was eigenlijk een voortzetting van de oude doolhoven*, maar in het bijzonder ook geïnspireerd op de Londense wassenbeeldengalerij van Madame Tussaud*. Het heeft maar kort bestaan, want in 1910 werd het opgeheven. Een bezoek aan het Panopticum was toendertijd even populair als een bezoek aan Artis.
Het toonde de figuur van generaal Van der Heyden met één oog en andere binnen- en buitenlandse beroemdheden, de Miljoenenjuffrouw (Jannetje Struik*), en, net als in Londen, ook een gruwelkamer. Er waren binnenkamers, o.a. uit Hindeloopen, en er was een echte dooltuin met Oosterse spiegels. In het voormalige café van het Panopticum kwam in 1912 het Centraal Theater*.
LIT. J. Vriese, Nog enkele andere Amsterdamse Doolhoven, O.A. 1965, 82; Joh. M. Coffeng, Centraal Theater exit, O.A. 1965, 98; T.K. Looyen, Amsterdamse Theaters, 1981, 50.
