(onvolkomen uitzetting) noemt men het samengevallen zijn der longblaasjes. Dit is de normale toestand der longen voor de geboorte: foetale atelectase. Op latere leeftijd kan atelectase ontstaan door afsluiting van een bronchus door een gezwel, een vreemd voorwerp, een bloedstolsel, een slijmprop enz.
In het afgesloten deel van de long wordt de lucht geresorbeerd, zodat dit samenvalt: resorptie-atelectase. Hetzelfde geschiedt indien de onderste longgedeelten weinig of niet meedoen aan de ademhaling, zoals bij oude, bedlegerige mensen, na buikoperaties of bij sommige ziekteprocessen in de bovenbuik het geval is. Atelectatische longgedeelten zijn zeer ontvankelijk voor ontsteking (pneumonie); zij bevatten vaak veel bloed, maar dit bloed stroomt zeer traag. Wordt de oorzaak spoedig weggenomen, dan volgt volledig herstel. Indien de atelectase echter lang blijft bestaan, wordt het longweefsel geleidelijk vervangen door bindweefsel en op den duur verschrompelt dit gedeelte tot een fibreuze, leerachtige massa. Bij vochtophopingen in de pleuraholte vallen de longen gedeeltelijk samen, doordat de negatieve druk afneemt of zelfs positief wordt, zodat de lucht wordt uitgedreven; in het laatste geval spreekt men van compressie-atelectase.Verkregen atelectase wordt ook wel collaps genoemd; velen spreken alleen van collaps, wanneer de long samenvalt door eigen elasticiteit bijv. indien de borstwand wordt geopend. In dit geval kan de long zich nl., ook na lange tijd, bijna altijd weer ontplooien, terwijl er bij atelectase door bronchusafsluiting grote kans is op verwikkelingen, die het herstel bedreigen (pneumonie, verschrompeling).
DR H. J. VIERSMA.
