Zoo noemt men eene etterbuil of een ettergezwel, namelijk eene met etter gevulde holligheid onder de huid of in het weefsel des ligchaams. Men heeft warme abscessen, die zich ter plaatse, waar zij zich bevinden, uit eene ontsteking in korten tijd hebben ontwikkeld, koude of lymphatische abscessen, die langzaam ontstaan en doorgaans uit ziekelijkheid van het gestel voortkomen, en congestie-abscessen, wier etter afkomstig is van een aangetast been, dat zich op eenigen afstand bevindt van de plaats, waar het absces zich aan de oppervlakte des ligchaams vertoont, zoodat de etter niet langs den naasten weg, maar tusschen de pezen, vaten en spieren door, de huid heeft bereikt.
Voorts spreekt men, naar gelang van de deelen. waar een absces zich openbaart, van een longen-, lever-, hersenen- en celweefsel-absces. De warme abscessen worden aangekondigd door ontstekingsverschijnselen, door opzwelling, roodheid, hitte en pijn, welke laatste veelal stekend en kloppend is. Wanneer men de ontsteking niet door koude omslagen, bloedzuigers, inwrijvingen en eene antiphlogistische (brand-wegnemende) behandeling bedwingen kan, wanneer het gezwel grooter wordt en eindelijk weeker, zoodat het den indruk der vingertoppen na het wegnemen van deze blijft vertoonen, dan is de ettervorming begonnen. Is zulk een absces niet groot en niet gevaarlijk voor nabijgelegen edele deelen, dan kan men het doorbreken door warme pappen van lijnmeel, beschuit enz. bevorderen en de genezing aan de natuur overlaten. Is het doorgegaan, dan drukt men den etter er bij herhaling uit, men legt pluksel in de wonde en zorge, dat alle etter er uit verwijderd worde. Hierna volgt de genezing. Bevindt zich het absces in de nabijheid van edele deelen of is de pijn onverdragelijk, dan moet het met het mes geopend worden.
Koude abscessen komen dikwijls voor. Zij bevatten eene dunne, draderige, met kaasachtige vlokken vermengde, halfdoorzigtige vloeistof en ontstaan gewoonlijk door eene slechte voeding, door het verblijf in ongezonde vertrekken, door verkoudheid, kwetsing, enz. Zij blijven soms jaren aanéén op dezelfde plaats en vereischen, ter genezing, vooral versterking des ligchaams. Soms worden zij geopend, waarna men de wonden, die met een dik en ongevoelig vlies zijn bedekt, door prikkelende middelen tot een nieuw leven opwekt.
De congestie-abscessen, die uit eene verwijderde bron afdalen, veroorzaken geene andere pijn dan eenige spanning der huid. Dat zij een hoogst ongunstig verschijnsel zijn, als de verkondigers eener been-verettering — veelal van den ruggegraat —, welke ligt een doodelijken afloop heeft, behoeven wij naauwelijks te zeggen.Gevaarlijk is het reeds, zulk een absces te openen, omdat deze operatie doorgaans eene aanmerkelijke verzwakking van den lijder en hektische koorts ten gevolge heeft.
