Vaderlandsch woordenboek

Jacobus Kok (1780)

Gepubliceerd op 15-03-2024

S. JANS STEEN

betekenis & definitie

anders ook wel S. Jan ten Steen genaamd, eene Baronnij en Vrije Heerlijkheid, in Staats Vlaanderen, aan Hulster-Ambagt grenzende, doch daar van onafhankelijk.

Haare gantsche uitgestrektheid wordt op dertienhonderd achtenzeventig Gemeten en honderdvierënveertig Roeden begroot; een goed getal van welke, zo niet onder het water bedekt, althans veelal dras legt. Het drooge en bruikbaare gedeelte bestaat, meestal, uit vrij goede Bouwlanden. Voor zo veel, evenwel, de grond, doorgaans, ligt en zandagtig is, wordt ’er meest Rogge en Boekweit geplant. Het Dorp is, meestendeels, nieuw, als zijnde gebouwd naa het jaar 1747, wanneer het voorgaande Dorp, geduurende het beleg van Hulst, op bevel van deszelfs Kommandeur, in koolen wierdt geleid, om alzo den vijand het vernestelen in hetzelve te beletten. De Heer of Baron heeft aldaar eene vrij aanzienlijke wooning. Voor ’t overige telt men ’er ruim vijftig Huizen, allen in twee rijen gebouwd, midden langs welke eene breede Straat loopt, ter wederzijden met fraaie en hooge Lindeboomen beplant. Daarenboven is ’er eene Kerk ten dienste der Hervormden; die hier wel eenen eigen Kerkenraad, maar geenen Leeraar hebben. De Leeraars van Hulst, slegts een half uur van daar gelegen, koomen ’er, beurtelings, den predikdienst waarneemen.

De Opperheerschappij van S. Jans Steen staat aan de Algemeene Staaten; die ’er, egter, geene andere voordeelen van trekken, dan één derde der Tienden, ten behoeve van den Raad van Staate; de twee overige derden koomen aan de Abtdij van Bauderloo, te Gend; welke, daarentegen, verpligt is, de Kerk en Toren van S. Jans Steen te onderhouden, en, des noods, te vernieuwen. Voorts bezit de Baron zeer uitgebreide Voorregten. De voornaamste van deeze zijn de volgende.

Vóór het uitspreeken van eenig Vonnis, heeft hij het regt van Abolitie of Uitwissching van alle, hoe genaamde, misdaaden. Aan hem staat de goedkeuring of bekragtigiog van Vonnissen over Leeven en Dood; als mede het verleenen van Vergiffenisse, naa dat de Vonnissen zijn uitgesproken. De Opgezeetenen moeten hem met een Wagen met vier paerden en met eenige lieden te voet ten dienste staan, wanneer hij, met zijnen Leenheer, te velde trekt. Wijders moeten ze hem, telkens, honderd Nobelen opbrengen, als hij beëedigd wordt, als hij tot Ridder wordt geslagen, en als hij in het huwelijk treedt. Boven dit alles heeft de Baron de aanstelling van de Regeering der Baronnije; bestaande uit Baljuw, één Burgemeester en zes Schepenen; als mede ook van den Dijkgraave en nog eenige andere mindere Amptenaaren.

Zie Tegenw. Staat van Staats Vlaanderen.

< >