Vaderlandsch woordenboek

Jacobus Kok (1780)

Gepubliceerd op 19-04-2022

FILIPS WILLEM VAN NASSAU

betekenis & definitie

Graaf van Buuren, oudste zoon van WILLEM DEN I, Prinse van Oranje, en van ANNA VA EGMOND, gebooren den 19 December, in het Jaar J554. Zijn vader, in het Jaar 1567. met de komst van ALBA, naar Duitsehland vertrokken, liet deezen zijnen zoon op de Hooge Schoole te Leuven; gelovende dat zijne jonkheid, de voorregten van Braband, en die van de Universiteit, bekrachtigd door den Paus, genoegzaame waarborgen voor zijne veiligheid waren; doch hij vond zig daar in merklijk bedroogen. Want de Hertog , die privilegiën noch voorrechten ongeschonden liet, deed hem, die nog geene 15 jaaren oud was, den 10 September, ligten, en naar Spanje voeren, daar hij den tijd van 28 Jaaren, genoegzaam als gevangen, doorbracht. Hem werd de Roomsche Godsdienst, met alle magt, ingeprent. Na het vermoorden van zijnen vader, nam hij den tijtel aan van Prins van Oranje. In het Jaar 1595, werd hem de vrijheid gegeeven; ja zelfs, om dat men, in Spanje, iets goeds van hem verwagtte, met den Aartshertog naar de Nederlanden gezonden.

Hij nam dan, den 28 September, van het Jaar 1595, de reize naar de Nederlanden aan. Te Rome gekomen zijnde, kuste hij de voeten van den Paus, die hem met groote geschenken overlaadde; den 11 Februarij van het volgende Jaar kwam hij in de Nederlanden. De Staaten, zijne aankomst te Brussel verstaan hebbende, begroetten hem, met eenen brief, gedagtekend in 's Gravenhage, den 22 December, in het Jaar 1595 betuigende daarin hunne vreugde over zijne verlossing. Zij gaven hem tevens te kennen, dat de Spanjaarden door hem groote dingen zogten te verrigten; doch dat zij niet hoopten, dat zijne Excellentie zig daar toe zou laaten gebruiken: en dat hij de man niet zoude zijn, die de fondamenten der vrijheid, door zijn vader gelegd, zou ondermijnen, en die daarom zo schandelijk vermoord was. Verder verzogten de Staaten, dat zo hij begeerte mogte hebbe om over te komen, hij zulks tot eene nadere en betere gelegenheid geliefde uittestellen; waar van zij zijne Excellentie als dan zouden verwittigen, en als dan te gelijk toezenden de nodige verzekering, alzo het hem niet vrij stond, zonder paspoort, in eenige vesting of sterkte van den Staat te komen.Deezen brief ontving de Prins nog op zijne reize, en wel te Luxemburg. Hij bedankte ’er de Staaten voor, betuigende dat hij hoopte, goede gelegenheid ter hunner verlossinge te zullen vinden; en dat hij die vindende, dezelve zo wel zou weten te gebruiken, dat zij reden zouden hebben, om vergeoegd te zijn over zijn gedrag; terwijl hij niets anders zogt, dan het onderdrukte Vaderland hersteld en welvaarende te zien. Dat hij hoopte dat God hem zou bewaaren, dat nooit iets van hem gevergd werd , ’t welk ergens anders toestrekte, dan tot een goede uitkomste uit zo veele elenden en rampen, en tot rust en algemeen voordeel van alle deeze Nederlanden. De bestierders over den nagelaaten boedel zijns vaders zonden hem te Brussel, bij zijne aankomste, 10,000 guldens in geld, uit de inkomsten van zijne goederen; met oogmerk om te beproeven, welken weg hij wilde inslaan, In de maand October werd, op zijn verzoek, te weege gebragt, eene bijeenkomst in het Land van Kleef, tusschen hem en zijne eenige volte zuster, de Gravinne VAN HOHENLO. Zij ontmoetten en bejegenden elkander met behoorlijke beleeftheid, en spraken over huislijke zaaken. Aan haar werd , door de andere bloedverwanten, toegestaan, hem eenlg huisraad toetezenden. De Algemeene Staaten zonden mede derwaarts, den Raadsheer HESSELS, om hem mondeling te verwelkomen, en verslag te doen van het bestier der goederen te Breda.

Zijn broeder MAURITS zond aldaar mede afgevaardigden aan hem, met aanbieding van geld en geschenken. Veelen verwonderden zich, dat toen ALBERTUS, in het Jaar 1593, naar Spanje vertrok , om zijn huwelijk te voltrekken, FILIPS met hem wederkeerde naar eene plaats, daar hij zo veel smart, als een gevangene van staat, had ondergaan. Hij kwam van daar weder te rug, en vermaande toen zijnen broeder tot vrede met Spanje. Den 11 Maart, in het Jaar 1593, werd hij in zijn Prinsdom Oranje gehuldigd, en trouwde kort daar na, met de Prinses VAN BOURBON, dogter van den Prinse VAN CONDÉ, In het Jaar 1608 kwam hij, voor de eerstemaal, in Holland. Geduuren. de den oorlog met Spanje, had hij zig elders onthouden; doch in dit tijdstip maakte hij gebruik van de handeling over ’t Bestand; voorgeevende dat hij daarbij zijn belang moest behartigen. Doch de meesten geloofden dat hij gekoomsn was, om, op verzoek van Spanje, die onderhandeliug te bevorderen. Graaf MAURITS was zeer gestoord op hunner beider zus. ter, die met DON EMANUEL van Portugal heimelijk getrouwd was; doch FILIPS vond middel om hem te bevredigen. In het Jaar 1609 kwam hij te Breda, en ontbood ’er zijne Gemallnne, die aldaar zeer heerlijk ontvangen werd. Graaf MAURITS, FREDRIK HENDRIK, Graaf WILLM VAN NASSAU en andere Grooten kwamen haar begroeten. FILIPS hield eenigen tijd zijn verblijf op het Kasteel van Breda', ’t welk, echter, met Staaten volk, onder bevel van JUSTINUS VAN NASSAU, bezet was. Geene anderen van zijn gevolg, dan die van zijn Hofgezin, hadden vrijheid den Roomschen Godsdienst te oefenen in de habuurige Dorpen van Breda, De dood maakte een einde van zijn leven, op den 20 Februarij, in bet Jaar 1618. Het Prinsdom van Oranje verviel toen op zijnen halven broeder MAURITS.



Zie HOOFT, DE GROOT, VAN METEREN, enz.

< >