In de 16e eeuw kwam een aantal rooms-katholieken in opstand tegen Rome. Ze scheidden zich af van de rooms-katholieke kerk en werden de grondleggers van een aantal geloofsovertuigingen, die we tegenwoordig samenvatten onder de naam protestantisme.
De oorzaken van de scheiding waren van godsdienstige aard. De reformatoren, zoals de geestelijke vaders van het protestantisme worden genoemd, verweten de rooms-katholieke kerk, dat ze ver was afgedwaald van de leer, zoals deze door Jezus Christus was verkondigd.
Het overweldigende succes van de Reformatie was niet alleen te danken aan de misstanden in de rooms-katholieke kerk. De reformatoren legden in hun leer de nadruk op een aantal waarden, die in de kerk van Rome overwoekerd waren door uiterlijkheden of zelfs nagenoeg verloren waren gegaan. Zo benadrukten zij, dat de verlossing slechts bereikt kan worden door het geloof in Christus alléén en dat de leer van Christus niet te vinden is in de uitspraken van mensen, maar uitsluitend in Zijn Woord: de Heilige Schrift. Het heeft tot in onze tijd geduurd voor ook de rooms-katholieken zijn gaan beseffen, dat er waarheid schuilt in die opvatting van de reformatorische godsdiensten en dat het rooms-katholieke geloof iets wezenlijks kan hebben verloren, toen het de H. Schrift het verdwijnen naar de achtergrond van de geloofspraktijk.
De belangrijkste protestantse kerken in Nederland zijn de Nederlands Hervormde Kerk, de Gereformeerde Kerk, de Lutherse Kerk en de Doopsgezinde Kerk.
Tegenwoordig zijn vooral in de meer ontwikkelde landen de grootste wrijvingen tussen de verschillende christelijke kerken verdwenen. Protestanten en rooms-katholieken streven op het ogenblik zelfs naar een zekere eenheid. Reide godsdienstige groeperingen koesteren een oecumenisch ideaal: de vereniging van alle Christenen in een christelijke wereldkerk.