Gouden horizon encyclopedie

Dr. B.M. Parker (1959)

Gepubliceerd op 07-10-2024

MASKER EN MASKERADE

betekenis & definitie

De mens heeft altijd de neiging gehad zich te verkleden of zich door middel van een masker onherkenbaar te maken. Maskers en maskerades hebben dan ook altijd een grote rol gespeeld in de folkloristische carnavalsfeesten: overblijfselen van vroegere bacchanalen en volksfeesten, die natuurlijk de gelegenheden bij uitstek waren om zich te maskeren en te verkleden.

Eeuwenlang is bijvoorbeeld het carnavalsfeest in Venetië in geheel Europa beroemd geweest. Bekende carnavalsfeesten uit onze tijd zijn die van Nice, van Rio de Janeiro, van Trinidad, van Keulen en (in Nederland) van Venlo, Heerlen, Maastricht, Den Bosch en Bergen op Zoom. Vooral maskers hebben in bepaalde landen echter nog een geheel andere betekenis dan die, welke er op een carnavalsfeest aan gehecht wordt. Om een voorbeeld te noemen: de acteurs van het Chinese theater dragen bij het uitbeelden van hun figuren maskers, precies zoals in de Oudheid ook de acteurs van het Griekse toneelspel dat deden.Het masker speelt ook een zeer belangrijke rol bij verscheidene primitieve stammen. Het wordt daar door de mannen gedragen tijdens godsdienstige plechtigheden en rituele dansen. Bij dergelijke volkeren wordt het masker beschouwd als een soort verbinding tussen de mens en zijn godheid. Gemaskerde dansers pogen hun goden over te halen regen te sturen of te zorgen voor een rijke oogst; gemaskerde tovenaars trachten zieken te genezen door de boze geesten uit het lichaam van de zieke te verdrijven.

Bepaalde Amerikaanse Indianenstammen staan bekend om hun heel bijzondere, kunstzinnige maskers, die ze vervaardigen uit hout, koper of vezels of die ze uitsnijden in de bast van kokosnoten. Er zijn zelfs maskers bekend, die uitgesneden zijn in de . . .schedels van mensen.

Maskers, die vervaardigd zijn door primitieve volkeren, zijn vaak heel bont van kleur. Die kleuren zijn niet alleen als decoratie bedoeld. Elk ervan heeft een bijzondere betekenis en staat in dienst van het goed of het kwaad. Bij een bepaalde stam bijvoorbeeld symboliseert het geel de veelbegeerde regen.

< >