Gouden horizon encyclopedie

Dr. B.M. Parker (1959)

Gepubliceerd op 07-10-2024

MARIONET EN POP

betekenis & definitie

De geschiedenis van marionetten en poppen is in de verre oudheid reeds begonnen. Met behulp van beweegbare poppen werden in het oude Egypte al godsdienstige spelen opgevoerd.

Toen in dat land de poppen werden vervangen door echte acteurs verhuisde het poppenspel naar Griekenland en later naar Rome, waar het erg populair werd. In Azië verspreidde het poppenspel zich van India uit; het verloor al spoedig zijn godsdienstige karakter en groeide uit tot een gewaardeerd volksvermaak.We ontmoeten de pop en de marionet opnieuw in de Middeleeuwen; ze spelen een rol in de godsdienstige spelen en kluchten, die in deze tijd opgevoerd worden. Later gaan ze ook optreden in andere dan godsdienstige spelen. In de loop van de 19e eeuw verliezen ze iets van hun populariteit, maar tegenwoordig is er voor hun spel nieuwe belangstelling. Er zijn verschillende soorten poppen en marionetten. Een marionet is een pop, die door middel van draadjes ‘bespeeld’ wordt. Daarnaast zijn er poppen die over de hand worden geschoven en op die manier in beweging worden gebracht.

In Azië worden veel poppen gebruikt, die door middel van staafjes tot leven worden gewekt en die alleen maar dienst doen om schaduwen op een wit scherm te werpen. Veel Nederlanders kennen deze poppen uit Indonesië, waar ze ‘wajangpoppen’ worden genoemd; ze zijn vlak omdat alleen hun silhouet belangrijk is.

Marionetten worden van boven, over de hand geschoven poppen van beneden uit bespeeld. De laatste soort wordt veel gebruikt in poppenkasten, etc. Marionetten zijn veel moeilijker te bespelen; soms moeten ze door middel van niet minder dan 30 draden in beweging worden gebracht. Marionetten treden op in speciale marionettentheaters; in zulke theaters worden complete opera’s en toneelstukken opgevoerd. Verscheidene componisten (o.a. Haydn) hebben speciale marionettenopera’s geschreven.

Marionetten vormen af en toe zelfs onderwerp van verhalen. Wie kent bijvoorbeeld Pinocchio niet, de marionet die levend werd en allerlei avonturen beleefde.

< >