Fernao (1480-1521) In 1519 vertrok Fernao Magalhaes (in Nederland ook wel eens Ferdinand Magellaan genoemd) met vijf schepen uit Spanje in de hoop via het westen Oost-lndië te bereiken. Columbus had dat ook geprobeerd, maar was in zijn plan gedwarsboomd doordat hij het Amerikaanse vasteland op zijn weg had ge-
vonden. Magalhaes wilde die moeilijkheid omzeilen door ver zuidwaarts te koersen en op die manier om Amerika heen te varen. Het begin van de reis was weinig belovend: ze begon met zestig dagen regen. De vijf schepen zeilden zuidwaarts langs de Afrikaanse kust en staken vervolgens de Atlantische Oceaan over. Aan de overzijde zette Magalhaes zijn zuidelijke koers voort en zelide langs de gehele oostkust van Zuid-Amerika. Tijdens dit gedeelte van de reis verloor hij zijn eerste schip.
Tenslotte bereikten de overgebleven schepen een smalle strook water, die ingeklemd lag tussen hoge rotswanden. Het was de zeestraat die tegenwoordig bekend staat als Straat Magallaan. De zee in de straat bleek zeer ruw te zijn, terwijl er stormachtige winden doorheen bliezen. Een van de schepen keerde terug, maar de drie andere waagden de doortocht en bereikten zonder ongelukken de Grote Oceaan. Daar ontmoette Magalhaes een nieuwe moeilijkheid: dagen- en dagenlang was er geen wind en dreven de schepen doodstil op het water. Het voedsel werd schaars; de watervoorraad raakte uitgeput.
Maar tenslotte bereikten de schepen de Philippijnen. Hier sneuvelde Magalhaes tijdens een gevecht met inboorlingen. Twee van zijn schepen waren in staat verder te zeilen; een ervan echter werd al spoedig niet meer zeewaardig bevonden en moest achtergelaten worden.
De ‘Victoria’, het laatste van de vijf schepen, nam in Oost-Indië een lading kruidnagels aan boord en slaagde er tenslotte in Spanje te bereiken; twee jaar en 353 dagen nadat het in westelijke richting vertrokken was. Slechts 18 van de 270 mannen overleefden de tocht. De ‘Victoria’ was het eerste schip, dat erin slaagde de tocht om de wereld te volbrengen. Fernao Magalhaes was een Portugees. Merkwaardigerwijs kwam hij uit de enige Portugese provincie, die niet aan zee grenst. Als jongen echter verkeerde hij aan het Portugese hof in Lissabon en hoorde hij interessante dingen over andere, nieuw ontdekte delen van de wereld.
Hij hoorde van Vasco da Gama, die om Afrika heen naar het Verre Oosten zeilde; van Columbus die Amerika ontdekte; van Balbao die als eerste Europeaan de Grote Oceaan zag. Geen wonder dat de jonge Magalhaes zich voornam zelf op ontdekkingsreis te gaan. Als jongeman vertrok hij via de oostelijke weg naar Oost-Indië. Later keerde hij naar Portugal terug met plannen om Oost-Indië via een westelijke route te bereiken. Hij leefde echter niet lang genoeg om zijn ideeën verwezenlijkt te zien. *