Gouden horizon encyclopedie

Dr. B.M. Parker (1959)

Gepubliceerd op 07-10-2024

LELY

betekenis & definitie

CORNELIS (1854-1929) In de loop van de Nederlandse geschiedenis en met name in de 19e eeuw zijn er overvloedig plannen ontworpen om de Zuiderzee droog te leggen en op die manier een einde te maken aan de voortdurende aanvallen van het water op het ‘hart’ van Nederland.

Aan de chaos van plannen en ideeën werd definitief een eind gemaakt door dr.ir. Cornelis Lely, die beschouwd kan worden als de geestelijke vader van de IJsselmeerwerken. Reeds als jong ingenieur schreef hij zijn acht befaamd geworden ‘Technische Nota’s’: een plan, waarop de latere inpoldering van het IJsselmeer gebaseerd is.

Hoewel de laatste van die ‘nota’s’ in 1892 werd gepubliceerd, duurde het tot 1918 voor Lely iets van zijn plannen geaccepteerd zag. Hij was toen reeds voor de derde maal benoemd tot Minister van Waterstaat en zijn ‘jeugdplan’ kwam in het middelpunt van de belangstelling door twee omstandigheden: de overstromingen van 1916 en de voedselschaarste tijdens de Eerste Wereldoorlog, die duidelijk maakte, dat Nederland er best wat landbouwgrond bij kon gebruiken.

In 1918 werd de ‘Wet tot afsluiting en droogmaking van de Zuiderzee’ aangenomen: een maatregel die het eindelijk mogelijk maakte de plannen van dr. Lely te verwezenlijken. Hijzelf leefde lang genoeg om de start van de bouw van de Afsluitdijk mee te maken; de voltooiing echter van dit eerste, gigantische werk in 1932 mocht hij niet meer beleven. Aan het begin van de Afsluitdijk bij Den Oever staat tegenwoordig een fors monument van Lely: een standbeeld, dat uitkijkt over de zee, die voor een groot gedeelte reeds veranderd is in uitgestrekte landerijen.

< >