Eeuwenlang is de kaars voor de mens het middel bij uitstek geweest om zijn huis te verlichten. Het gebruik van kaarsen was immers heel wat plezieriger dan het laten branden van rokerige olielampen en walmende toortsen.
Ondanks allerlei nieuwe verlichtingsmiddelen staat ook in onze tijd de kaars nog in hoge ere. Behalve in kerken gebruiken we ze ook als we behoefte hebben aan zacht, romantisch schemerlicht: in restaurants en bars; tijdens grote diners, enz. Niemand weet wanneer en door wie de kaars is uitgevonden. Waarschijnlijk is het een Middeleeuwse monnik geweest en mogelijk deed hij zijn toevallige ontdekking als volgt: een kleine fakkel viel toevallig in een vat met vloeibare talk. Talk is het vet van schapen en ossen; toortsen, die ermee behandeld werden, bleken beter te branden. Naast het vat met talk lag de pit van een kleine olielamp, zoals die in die tijd gebruikt werden.
Tijdens het werk droop er wat talk op die pit en toen de monnik ze opnam, was ze door de gestolde talk stijf geworden .... en bleek ze te branden met een mooie, gele vlam van grote helderheid. ‘Als ik méér talk op de pit breng, hou ik dat mooie vlammetje langer in leven’ moet de slimme monnik toen gedacht hebben. Hij doopte de pit verscheidene malen in de vloeibare talk tot ze tenslotte gevat lag in een dikke laag gestold vet. De pit was uitgegroeid tot de allereerste kaars! Natuurlijk; dit verhaal is verzonnen en de uitvinding van de kaars kan geheel anders in haar werk gegaan zijn. Zeker is in elk geval, dat de eerste kaarsen door onderdompeling gemaakt werden en dat ze vervaardigd werden uit talk.
Ook tegenwoordig gebruiken we nog veel ‘gedompelde’ kaarsen; inplaats van talk worden ze echter gemaakt uit paraffine of, in bijzondere gevallen, uit bijenwas. Desgewenst kan paraffine in alle mogelijke kleuren geleverd worden.
Het maken van kaarsen door het steeds opnieuw onderdompelen, is natuurlijk een tijdrovende bezigheid. Daarom worden kaarsen tegenwoordig ook vaak gegoten; eerst wordt de pit op de juiste plaats gebracht; daarna wordt de kaarsvorm volgegoten met gesmolten paraffine. Gegoten kaarsen kunnen natuurlijk in allerlei vormen gemaakt worden; alle vreemdgevormde kerstkaarsen, die tegenwoordig te koop zijn, worden op deze manier gegoten.
De pit is een van de belangrijkste onderdelen van een kaars. Als een kaarspit gaat branden, begint er eigenlijk een kleine gasfabriek te werken. De warmte van de brandende pit smelt een beetje paraffine, die vervolgens door de vezelige pit wordt opgezogen. Als die vloeibare paraffine het centrum van de vlam bereikt, wordt ze zó heet, dat ze verdampt. Die paraffinedamp verbrandt vervolgens in de buitenste, gele rand van de vlam.