Myocarditis. Meestal betreft het hier geen ontsteking, doch een vervetting of ontaarding. De meest voorkomende oorzaak is verkalking van de kransslagaderen van het hart (als deel van algemeene arteriosclerose), waardoor de voeding der spier gestoord wordt.
We vinden deze aandoening dus bij lood-, alcohol- en nicotinevergiftiging, weelderige levenswijze, syphilis, enz., terwijl erfelijkheid ook een rol speelt. Mannen, vooral op hoogeren leeftijd, worden meer aangetast dan vrouwen. De eerste verschijnselen zijn in den regel hartkloppingen, kortademigheid en borstbeklemming, optredende bij geringe lichaamsinspanning. Langzamerhand worden deze bezwaren sterker en treden stuwingsverschijnselen op. De pols is dikwijls onregelmatig, in vele gevallen verlangzaamd, b.v. tot 50 slagen in de minuut. Het hart is vergroot, terwijl hartgeruischen meestal ontbreken.
Een veel voorkomend verschijnsel zijn aanvallen van hartvang (zie aldaar); ook aanvallen van asthma cardiale (zie Asthma) en onmacht komen voor. Het verloop is meestal zeer chronisch. Na een overvloedigen maaltijd, sterke lichaamsinspanning of opwinding kan een plotselinge dood optreden. De behandeling is als bij hartgebreken.