Palpitationes cordis, de subjectieve waarneming der hartbewegingen, die in normale omstandigheden niet gevoeld worden ; meestal het gevolg van een versterkte hartwerking, in andere gevallen door een verhoogde gevoeligheid. Nerveuse H. noemt men die gevallen, waarin men aan het hart zelf geen afwijkingen vindt; in den regel is hierbij de hartactie door zenuwinvloeden versterkt. Zelden bestaan de H. voortdurend, meestal treden zij op in aanvallen, dikwijls na een geringe emotie, na gebruik van prikkelende stoffen (alcohol, tabak, koffie, thee), of in bepaalde houdingen (rug- of linker zijligging').
Meestal hebben de lijders nog andere nerveuse bezwaren. H. komen zoowel bij anaemische als bij zeer volbloedige (plethorische) personen voor.De behandeling tracht in de eerste plaats het zenuwstelsel -te versterken, en den algemeenen toestand te verbeteren (staal, chinine, dieet). Bij volbloedige personen wordt de voeding beperkt, en bitterwater of badkuren in Kissingen, Mariënbad, enz. aangeraden. Alle H. opwekkende invloeden zijn te vermijden. Bij bestaande zwaktetoestanden is versterking van de hartspier door methodische lichaamsbeweging dikwijls nuttig. Bij den aanval legge men een ijsblaas op de hartstreek; ook krachtige huidprikkels (lauwwarme voet- en handbaden met mosterd of mosterdpleisters op arm en dijbeen) verder Valeriaan- of Hoffmannsdruppels en broomkalium werken dikwijls verlichtend. H. zijn overigens zeer dikwijls het eerste symptoom van een nog niet bemerkte hartziekte en men doet goed met de opvatting, dat in een gegeven geval slechts een nerveuse aandoening zou bestaan, zeer voorzichtig te zijn.
