of Caffeïne, kristalliseerbare onaangenaam bittere, stikstofhoudende substantie; komt voor in koffieboonen (0.5 pCt.), in theebladen (2 pCt.) en in Colaboonen (3 pCt.). Het meest gebruikt worden dubbelverbindingen met natron en benzoëzuur of salicylzuur.
Het werkt in grootere hoeveelheden vergiftig, vooral op centraal zenuwstelsel, hart en nieren. In kleine giften (een kop koffie bevat ongeveer 1/10 gr.) verhoogt C. een weinig de werking van het hart en de pisafscheiding en wekt het zenuwstelsel op, vooral bij slaperigheid en moeheid. Personen met zwakke zenuwen en ook zij, die aan nerveuse hartkloppingen lijden, moeten C. bevattende stoffen vermijden. Zeer nadeelig is het er een gewoonte van te maken met sterke koffie den slaap te verdrijven. Daarentegen is C. een goed middel om de urineafscheiding te verhoogen; ook wordt het aangewend tegen zenuwhoofdpijn. Zwarte koffie (sterke koffie zonder melk of suiker) wordt gegeven bij collapstoestanden en bij vergiftiging met narcotische stoffen.
