Verzameling boeken in de boekhandel die tegen jaar-, maand-, week- of daggeld gelezen of geleend kan worden. De eerste in Nederland werd in 1751 in ’s-Gravenhage gestart.
Groningen volgde snel met de winkelbibliotheek van L. Huisingh in 1755. Na 1800 ging deze op in de leesbibliotheken van H. Eekhoff en R.J. Schierbeek. Vanaf 1840 nam het aantal kleinere leesbibliotheken in de stad en provincie snel toe.
De lectuur kwam overeen met die van de leesgezelschappen. Na de jaren 1950 nam de functie van leesbibliotheken snel af.
