of telbuis is een toestel, waarmede radioactieve en hoogte-straling kan worden aangetoond. De telbuis bestaat uit een holle metalen cylinder, gevuld met een gas onder een druk van ca 1/20 atm.
In de as van de cylinder bevindt zich een metalen draad, die geïsoleerd is van de cylinderwand. Tussen deze wand en de draad wordt een elektrische spanning gelegd, welke zo gekozen is, dat juist geen elektrische ontlading door het gas kan optreden. De deeltjes van de genoemde straling hebben nu de eigenschap, dat zij de gasmoleculen in elektrisch geladen deeltjes splitsen (ioniseren). Komt zo’n deeltje binnen de telbuis, dart wordt het gas in de buis iets geleidend, waardoor een ontlading wordt ingeleid. Door tussen de buis en de spanningsbron nog een grote electrische weerstand te schakelen, kan men bereiken, dat deze ontlading van zeer korte duur (b.v. een honderdduizendste sec) is. De telbuis is voorzien van een venstertje, vervaardigd uit een voor de straling makkelijk doordringbaar materiaal. Elk stralingsdeeltje, dat binnen de telbuis komt, geeft aanleiding lot een stroomstoot, die via een elektrische schakeling - een telwerk in beweging brengt. Het aantal stroomstoten per tijdseenheid is een maat voor de intensiteit van de gemeten straling.
De g. heeft grote waarde voor onderzoek, waarbij men gebruik maakt van radioactieve stoffen. Deze vormen een modern hulpmiddel bij het stofwisselingsonderzoek bij planten zowel als bij dieren. Door het groot aantal toepassingsmogelijkheden neemt het gebruik sterk toe en de g. is daarbij veelal het meetinstrument.