Ikonen Lexicon

Karin Braamhorst (2004)

Gepubliceerd op 01-03-2017

Psalter

betekenis & definitie

Een psalter of psalterium is een boek met de psalmen. De psalmen vormden een bron van inspiratie voor icoonschilders. Er bestaan twee soorten psalters.

De eerste, het ‘monastische’ of ‘nauwelijks geïllustreerde’ type, was klein van formaat, met kantlijnen of marges die wemelden van kleine illustraties. Deze kleine geschilderde miniaturen hadden meestal betrekking op het Nieuwe Testament. Ze werden in de brede marge geschilderd, daar waar men vermoedde dat de psalmtekst een verwijzing bevatte naar een Nieuwtestamentische gebeurtenis. Vanaf de miniatuur werd dan een dun rood lijntje getrokken naar de betrokken tekst. Dit type psalter kwam waarschijnlijk veel voor tijdens de iconoclastische periode en diende in iconofiele kringen om beelden te verspreiden. Een beroemd voorbeeld van zo’n psalter is het Khludov-Psalter van kort na het einde van het iconoclasme (begin zevende - begin tiende eeuw).

Het tweede type, het ‘aristocratische’ type, was bedoeld voor een keizerlijke en prinselijke cliëntèle. Een beroemd voorbeeld hiervan is het Parijse psalter, waarschijnlijk gemaakt voor Constantijn VII. Deze psalter is aanmerkelijk groter van formaat en heeft minder maar grotere illustraties die een gehele bladzijde beslaan en die David, Salomon en andere bijbelse koningen eren.

< >