Ikonen Lexicon

Karin Braamhorst (2004)

Gepubliceerd op 01-03-2017

Hemel

betekenis & definitie

De hemel is alles wat zich boven de aarde uitstrekt:

- het luchtruim waar de vogels leven (Genesis 1: 20, 26);
- het uitspansel, het firmament, de koepel waar zon, maan en sterren staan (Genesis 1: 6);
- de ruimte boven het uitspansel, waar God met zijn hofhouding en engelen woont (Psalm 103: 19; Amos (: 6). Volgens de latere traditie bestond deze ruimte uit verschillende lagen, waar zich ook geestelijke krachten bevinden die het gebeuren op aarde beïnvloeden (2 Korintiërs 12: 1-5);
- de plaats waar de gelovigen rust zullen vinden, bij God zullen wonen en met Christus samen zullen zijn (2 Korintiërs 5: 1)

Op iconen wordt de hemel meestal aangeduid met een halfronde afgesloten ruimte in het midden van de bovenrand of in een van de bovenhoeken van de icoon. In deze ruimte staat soms een met beide handen zegenende Christus, soms ook de drie engelen van de Filoxenie van Abraham. Op bepaalde iconen komt er een straal uit de hemel naar beneden, die een cirkelvormig schildje heeft, waarin een zespuntige ster. Vanuit dit schildje schieten drie stralen naar beneden, waarvan de middelste gericht is op Christus (bij de Doop in de Jordaan, of de Geboorte). Soms staat in het ronde schildje een witte duif, symbool van de Heilige Geest.Soms komt uit het hemelsegment de zegenende hand van God. In het westen heet deze hand Dextra Domini, de rechterhand van God.