Van Dale geeft als definitie voor autochtoon: de oorspronkelijke bevolking uitmakend. De inboorlingen dus. Voor de wet is iemand allochtoon als die persoon zelf of een van de ouders in het buitenland geboren is. In die betekenis zijn alle leden van ons koningshuis allochtoon. Eén van de ouders is steeds in Duitsland (Bernhard, Claus) of Argentinië (Maxima) geboren. Niet alleen Willem-Alexander, ook Amalia, Alexia en Ariane zijn daarom allochtoon.
In Nederland is in deze betekenis 3,1 miljoen inwoners, 19,2 procent allochtoon. Daarvan komt 10,5% (1,7 miljoen) uit niet-westerse landen en 8,7% (1,4 miljoen) uit westerse landen. De grootste groep niet-westerse allochtonen komt uit Indonesië: 393.200. De grootste groep westerse allochtonen uit Duitsland is bijna even groot: 383.900 (CBS, 2006). In wetgeving over minderheden- of integratiebeleid worden met ‘allochtoon’ alleen de niet-westerse allochtonen bedoeld.
In het alledaagse spraakgebruik wordt de bijklank van het woord ‘allochtoon’ steeds negatiever. Na ‘buitenlander’ en ‘gastarbeider’ is nu ook dit woord besmet geraakt. Ik gebruik daarom in boek regelmatig de meer neutrale woorden migrant of immigrant. Over tien jaar zullen ook die woorden besmet zijn.
De aarzeling bij het uitspreken van het woord ‘allochtoon’ of ‘buitenlander’.
Kent u de hapering in het spreken als mensen gaan zeggen dat iemand eh eh allochtoon is? Ik denk dat de spreker aanvoelt dat hij iets negatiefs gaat zeggen hoewel hij dat niet wil. Daarna beseft hij dat ‘allochtoon’ toch ook een gewoon woord is dat je zou moeten mogen gebruiken. Hij moet zich met zijn hapering als het ware even over die aarzeling heen zetten. Is het ook een klein excuusje? Sorry dat ik dat woord gebruik, maar ik moet wel, ik bedoel er niets verkeerds mee.
Heeft zo iemand dan zelf een negatief oordeel over allochtonen? Of beseft hij dat het woord bij ánderen een negatieve bijklank heeft? Dat is een interessant aandachtspunt.
