Groot wielerwoordenboek

Marc de Coster (2009)

Gepubliceerd op 25-05-2017

draisine

betekenis & definitie

Houten loopfiets, de voorloper van de huidige fiets. In 1817 ontworpen door de Duitse houtvester en amateur-uitvinder Karl Ludwig von Drais (1785-1851), Freiherr von Sauerbronn. Hij deed er alles aan om zijn vinding aan de man te brengen maar had weinig succes. In 1818 kreeg hij een patent voor tien jaar op de draisine. De baron overleed in 1851 in armoedige omstandigheden. Er waren destijds meer uitvinders geweest die iets dat op een rijwiel leek, ontwikkeld hadden. Het voertuig dat Von Drais ontwikkelde was echter het eerste op twee wielen waarvan het voorwiel om een as draaibaar was. Voordeel hiervan was dat hij niet de hele tijd recht vooruit moest lopen omdat het voorwiel niet te wenden was. Destijds vond men dat de manier van voortbewegen op deze ‘machine’ ontleend was aan het schaatsenrijden. Deze ‘rijmachine’ (die nog geen vijftig pond woog) bestond uit een zitplaats op wielen die voortbewogen werden door zich met de voeten af te zetten. Concurrenten van Von Drais brachten aan de draisine allerlei verbeteringen aan en in 1818 werden te Parijs de eerste wedstrijden gereden. In 1892 werd in Karlsruhe een monument opgericht voor Von Drais.

Het nieuwe toestel is in werkelijkheid echter niet zoo nieuw meer, slechts de verbeterde imitatie van de oude draisine voor wier uitvinder, baron von Drais te Carlsruhe, een standbeeld is opgericht en die het reeds in 1813 gepatenteerd had. (Leeuwarder Courant, 22/05/1896)

De collectioneur heeft echter niets met het fietsgeweld in de eerste drie juliweken. Zijn verzameling fietsen, die 72 zeer verschillende types omvat, dateert van het begin van de negentiende eeuw tot in de jaren vijftig. Daarna veranderde de fiets, de racefiets vooral, zo snel dat er niet meer tegenop te verzamelen viel. De voorloper van de fiets, waarvan er in Cadouin een aantal te zien is, werd uitgevonden door de Duitse baron Von Drais en kreeg in Frankrijk dan ook de naam Draisienne, een houten loopfiets. In Engeland gaven ze het vehikel een meer toepasselijke naam: de Hobby-Horse, (de Volkskrant, 05/07/1997)