Peregrini - (Gr.: metoikoi) Vrije burgers van een andere staat dan Rome. De peregrini waren van de Romeinse rechtsgemeenschap uitgesloten. De Latini vormden hierin een bijzondere categorie. Zij waren met de Romeinen op voet van gelijkheid verbonden geweest in een Foedus aequum, doch dit was in 338 v.C. ontbonden. Met elke Latijnse stad afzonderlijk werd een vriendschapsverdrag gesloten en deze kregen dan de status van socii nominis Latini.
De socii Italici bleven peregrini tot 89 v.C. Alle stammen en volkeren, die enige vorm van lokale autonomie genoten, bleven peregrini. Slechts bij uitzondering kregen de peregrini het ius conubii, het recht om te huwen met Romeinse burgers.
Om de betrekkingen met de Latini te regelen creëerden de Romeinen het ius Latii. Hierdoor kregen de Latijnse steden ook het ius commercii, het recht om handel te drijven en het stemrecht in de comitia tributa, doch ze werden alle in één enkele tribus ondergebracht. Voor een individu of een stad was het mogelijk het volle Romeinse recht te verwerven, mits er aan zekere voorwaarden werd voldaan. Het individu moest elke band met zijn eigen civitas opzeggen, een Latijnse stad moest een contingent soldaten leveren, die in speciale cohorten dienden.
Langzamerhand viel het onderscheid in rechten weg. Aan het begin van de 1e eeuw v.C. waren de Latini volledig ingeschakeld. Andere peregrini raakten niet zo ver. Na verloop van tijd verkregen ze soms wel het ius conubii en het ius commercii. Toen het vreemdelingenverkeer in Rome intenser werd, moesten de peregrini zich onder bescherming van een patronus stellen. Processen en rechterlijke beslissingen vielen onder de bevoegdheid van een praetor peregrinus, wiens uitgelokte edicten en beslissingen de basis vormden voor een zich uitbreidend volkerenrecht, het ius gentium.
In de provincies stonden de peregrini onder het onbeperkte gezag van de stadhouder of gouverneur. Alle onderscheid tussen peregrini en burgers viel pas weg, toen keizer Caracalla in 212 n.C. aan alle onderdanen het Romeins burgerrecht verleende.
