Hadrianus, P. Aelius - Romeins keizer (117-138 n.C.). Evenals Traianus in Italica in Spanje geboren, kreeg hij zijn opvoeding onder toezicht van zijn stadsgenoot, die hem adopteerde als zijn opvolger.
Het oogmerk van zijn beleid was de vrede bevorderen, de schatkist spijzen en de te drukkende belastingen verminderen. Hij was een goed vorst en zette het werk van het versterken van de rijksgrens, de limes, begonnen door Domitianus, voort. Ruïnenresten hiervan vindt men in Engeland in het Valium Hadriani. Hij begunstigde kunsten en wetenschappen, voerde een bezoldigd onderwijssysteem in en was de inspirator van grootse bouwwerken, o.a. het Mausoleum Hadriani of Engelenburcht te Rome. Hij schiep een keizerlijke ad- ministratiestaf, hoofdzakelijk gerekruteerd uit de equites of ridders en controleerde op zijn vele reizen het staatsbeheer. Hij herbouwde Jeruzalem en gaf er een nieuwe naam aan, Aelia Capitolina. Daarop brak een geweldige opstand onder de Joden uit, die door zijn veldheer Severus onderdrukt werd.
Hadrianus stierf te Baiae in de nabijheid van Napels, in 138 n.C.
Nawerking: Mémoires d’Hadrien, roman door M. Yourcenar, Parijs 1951, Ned. vert. Hadrianus’ Gedenkschriften, ’s-Gravenhage 1952.
