geheim traktaat, 1.6.1670 gesloten tussen Lodewijk xiv van Frankrijk en Karel n van Engeland, waarin o.a. werd bepaald, dat Lodewijk xiv de Engelse koning zou steunen bij de vestiging van het absolute gezag in zijn land, en dat Karel II zou deelnemen aan een oorlog tegen de Ned. Republiek.
Hoewel Engeland in 1668 met Zweden en de Republiek de → Triple Alliantie tegen Frankrijk had getekend, wist Lodewijk xiv Karel met geldaanbiedingen over te halen van partij te wisselen. De Franse koning, speculerend op Karels gevoeligheid voor vrouwelijk schoon, maakte hierbij gebruik van Louise de Kérouaille; zij werd met Karels zuster Henriette van Orléans naar Engeland gezonden en werd de maitresse van de koning, later begiftigd met de titel hertogin van Portsmouth. In samenwerking met hertogin Henriette wist zij het verdrag (ook genoemd ‘le traité de Madame') tot stand te brengen, waarmee de Witt’s politiek ten opzichte van Frankrijk mislukt was, zoals in 1672 bleek (→ Nederland).
