in de Belg. geschiedenis de katholiek-liberale coalitie, die 1828 ontstond uit de gemeenschappelijke oppositie tegen de politiek van koning Willem I. Beheerste het politieke leven van België vanaf de onafhankelijkheid in 1830 tot 1839. omdat België toen nog in staat van oorlog verkeerde met Nederland.
Tegen de wil van Leopold I brokkelde het unionisme na 1839 af. Hij achtte het unionisme het meest geschikt om de invloed van de monarchie te doen gelden. In 1846 ontstond de liberale partij, die het unionisme beslist afwees. In 1847 kreeg het land zijn eerste uitgesproken partijregering (de liberale regering-Rogier 1847-52). De laatste poging van Leopold I om met de regering Pieter de Decker (1855—1857) het politiek unionisme nieuw leven in te blazen liep uit op een totale mislukking.
