Springstof, springmiddel, springlading

betekenis & definitie

Deze drie woorden behoren tot de meest besproken germanismen. Noch de puristen, noch de woordenboeken zijn het eens over het Nederlands karakter van het gemeenschappelijk element in deze woorden, nl. springen. De enen zijn van mening dat springen niet ‘doen ontploffen’ kan betekenen, zoals ‘sprengen’ in het Duitse ‘SprengstofF. Anderen vinden dat springstof (‘stof die doet springen’) kan steunen op een samenstelling als ‘lachgas’ (‘gas dat doet lachen'). De taalkundige Gerlach Roven wijst erop dat springstof niet alleen een stof is die doet ontploffen maar die ook zelf ontploft. Zodus zou springstof kunnen aansluiten bij samenstellingen als ‘springbus’ en ‘springzaad’.
Wat er ook van zij, zowel springstof (het gebruikelijkste van de drie) alsook springmiddel en springlading zijn geheel ingeburgerd. De meeste woordenboeken (Kramers, Verschueren, Van Gelderen en Jansonius) hebben er trouwens nooit bezwaar tegen gemaakt. Ook Koenen aanvaardt nu springstof (dat hij vroeger afkeurde) en springlading als correct Nederlands. Op springmiddel verwijst hij naar springstof dat inderdaad gebruikelijker is.
Van Dale en Weijnen zijn de enige woordenboeken die springstof (Van Dale ook nog de twee andere) als een germanisme beschouwen.
Dat neemt echter niet weg dat tenminste springstof en springlading geheel ingeburgerd zijn.