Geographisch- historisch woordenboek

Servaas de Bruin, D. Noothoven van Goor (1869)

Gepubliceerd op 29-11-2021

Sas-van-Gent

betekenis & definitie

stadje met 1000 inw. in Zeeland (in ’t voormalige Slaats-Vlaanderen), aan de Belgische grenzen, 4 uren gaans van Gent, 3 uren gaans zuidelijk bewesten Goes, staal door het Kanaal van Neuzen in gemeenschap met Neuzen en Gent, en draagt de latijnsche namen Agger- (of Cataracta-) Gandavensis en Sassa-Gandavum, ontstaan rondom de sluis (het Sas), die tot uitwatering diende voor het kanaal, dat in 't midden der 16e eeuw met vergunning van Fiiips II door de Gentenaars gegraven werd naar de Honle, ten einde voor hunne schepen gemeenschap met de zee te hebben langs een anderen weg dan langsDendermonde en Antwerpen, welke vaart wegens onveiligheid gestremd was zoodra laatstgenoemde stad (hetgeen verscheidene malen het geval is geweest) de zijde der Staten koos. Ter bescherming van die sluis werd reeds spoedig eene sterkte aangelegd, welke geheel vernield werd, 1572, door eene tot muiterij overgeslagcne bende engelsche soldaten, die zich van S. meester maakten en er al de huizen verbrandden.

Reeds spoedig door de Gentenaars weder versterkt, werd S. in 1576 aan den prins van Oranje toegekend voor zijne verleende hulp legen de oproerige spaansche soldaten in Vlaanderen; doch 20 Oct. 1583 werd het sterke S. overrompeld en bezet door de Spanjaarden. In 1644 (28 Juli) kwam prins Frederik Hendrik het beleg opslaan voor S., dat, vijf weken lang dapper door de Spanjaarden verdedigd, eindelijk (5 Sept.) genoodzaakt werd zich bij capitulatie over te geven. Twee aanslagen der Franschen, om hetzij door verraad (1078) hetzij door krijgsgeweld (begin 18e eeuw) in het bezit van S. te komen, mislukten; beter slaagden zij in 1747, toen S. zich na eene 6-daagsche belegering bij capitulatie aan de Franschen overgaf; bij den vrede van Aken (1748) werd S. aan de Nederlanden teruggegeven; doch in Oct. 1794 op nieuw door de Franschen bemachtigd, bleef het 18 Febr. 1814 aan Frankrijk toebehooren. In den belgischen opstand werd S. 17 Oct. 1830 door eene bende Belgen overvallen, die er den baas speelden tot 29 Oct. en toen weder aftrokken.

< >