Geographisch- historisch woordenboek

Servaas de Bruin, D. Noothoven van Goor (1869)

Gepubliceerd op 29-11-2021

Kleve

betekenis & definitie

Cleve of Kleef, nieuw-lat. Clivia, stad in Rijnpruisen, nabij de nederlandsche grenzeu, 5 uren gaans bezuidoosten Nijmegen, en 9 a 10 uren gaans benoordw.

Wesel; ruim 9000 inw.; bet voormalige residentie-slot Schwanenburg; sedert 1861 het standbeeld van keurvorst Johan Sigismund ; bij K. groote parken en tuinen (de Thiergarten) met eene, voornamelijk door Hollanders bezochte, gezondheidsbron. Het is eene zeer oude stad, die in de 9e eeuw door de Noormannen verwoest werd; eenigen tijd daarna herbouwd, werd K. de hoofdplaats van een graafschap (dat later een hertogdom werd). Het voormalig hertogdom K., groot 40 vierk. mijlen met omstr. 120,000 bewoners, begrensd ten O. door het bisdom Munster, ten W. door Braband, ten N. W. en N. door Gelderland, ten Z. door het hertogdom Berg, was oudtijds een graafschap, dat 1368, bij het uitsterven van de mannelijke linie der grafelijke dynastie, door Margareta (de nicht van den laatsten graaf Johan) ten huwelijk werd medegebracht aan Adolf II, graaf van de Mark, met wien de tweede grafelijke dynastie van K. aanving, ten wier behoeve het graafschap 1417 door keizer Sigismond tot hertogdom verheven werd. In 1511 werd dit hertogdom door hertog Johan III vereenigd met Julich, Berg en Ravensberg; en 1609, ten gevolge van den ontstanen Kleefschen successie-oorlog, bij de deeling van deze landen, werd het hertogdom K. aan Brandenburg toegevoegd. Bij den vrede van Luueviile stond Pruisen het gedeelte ten westen, en 1805 ook dat ten oosten van den Rijn aan Frankrijk af. Uitgenomen het oever-district aan de Maas en eenige in het noorden liggende door Nederland geénclaveerde plaatsen, kwam K., na den val van Napoleon, weder aan Pruisen, en vormt thans een gedeelte van het reg.-district Dusseldorf.

< >