Geographisch- historisch woordenboek

Servaas de Bruin, D. Noothoven van Goor (1869)

Gepubliceerd op 29-11-2021

John Law

betekenis & definitie

befaamd financier, geb. 1671 te Edinburg, was de zoon van een rijken goudsmid. Aanvankelijk deed hij zich niet anders kennen dan door zijne knapheid in het spel en door zijne galante avonturen; ten gevolge van een duel moest hij uit zijn vaderland vluchten.

Hij doorliep verscheidene landen van Europa, zich overal met financiëele plannen aanbiedende, totdat hij eindelijk in Frankrijk het vertrouwen won van den Rijksbestuurder, aan wien hij een stelsel smakelijk wist te maken, dat bekend is onder den naam van Systeem van Law, bestaande in het scheppen van denkbeeldige waarden, om daarmede de staatsschuld af te lossen. In 1716 werd hij gemachtigd om te Parijs eene particuliere bank op aandeelen op te richten, welke, daar hare papieren veel krediet hadden, 4 Dec. 1718 herschapen werd in eene staatsbank, die al spoedig een aan het fabelachtige grenzend vertrouwen van het publiek genoot; en zoo groot was de verwachting van ruime winsten, dat de aandeelen ad 500 livres aan de beurs verkocht werden voor 18 a 20,000 livres het stuk. Nu gaf L. zulk eene ontzettende massa banknoten uit, dat die in hoegenaamd geen evenredigheid meer stonden tot den bij de bank aanwezigen geldvoorraad, zoodat de noten niet verwisseld konden worden tegen specie, toen in het laatst van 1719 de natuurlijke vraag daarnaar ontstond. Tot de ongehoordste middelen nam L., die inmiddels tot controleur-generaal benoemd werd, zijne toevlucht om het krediet der bank staande te houden; doch in Juli 1720 was zij genoodzaakt hare betalingen te slaken, en tegen het einde van dat jaar kon men de aandeelen koopen voor een lonis dor het stuk. Duizenden menschen waren totaal geruïneerd; en L., het voorwerp der algemeene verachting en in staat van beschuldiging gesteld door het parlement, zocht zijn behoud in de vlucht. Na lang door Europa te hebben rondgezworven, hield hij eindelijk als speler verblijf te Venetië, waar hij in knellende omstandigheden stierf (Mei 1729).

< >