Geographisch- historisch woordenboek

Servaas de Bruin, D. Noothoven van Goor (1869)

Gepubliceerd op 21-10-2021

Bithynië

betekenis & definitie

landschap in Klein-Azië, het noordwestelijk gedeelte van Anatolië, begrensd ten N. door de Zwarte Zee, ten Z. door Galatië en Phrygië, ten W. door de Propontis, ten O. door Paphlagonië, oorspronkelijk waarschijnlijk door Thraciërs bevolkt, ook wel Bebrycië genoemd naar de Bebrycen, die het bewoonden; later woonden in B. ook de Thynen, Mariandynen, Mygdonen en Cauconen. De voornaamste, door grieksche koloniën bevolkte steden waren : Prusa, Chalcedon, Heracleon, Apamea, Claudiopolis, Nicomedia; laatstgenoemde stad werd later de vorstelijke residentie, toen B. een koningrijk was geworden.

Vroeger had Cresus dit land met Lydië vereenigd; na het verval van zijn rijk kwam B. aan Perzië, doch werd vervolgens onafhankelijk onder een eigen koning. In 328 v. Chr. regeerde Zypetes, die het oppergezag van Alexander den Gr. erkende; doch na Zypetes' dood (281 v. Chr.) wierp zijn opvolger Nicomedus I het raacedonische juk weder af, en B. bleef nu een onafhankelijk koningrijk, tot het 183 v. Chr. onder romeinschen invloed kwam. De koningen, die na Nicomedus over B. regeerden, waren; Zelas (250 v. Chr.), Prusias I (237), Prusias II (192), die Hannibal aan de Romeinen uitleverde, Nicomedus II (148), Nicomedus III (90 v.Chr.). Deze laatste stierf 75 v. Chr., en legateerde zijn rijk aan de Romeinen, zoodat B. toen een romeinsch wingewest werd; Plinius de Jonge regeerde er onder Trajanus als stadhouder. Diocletiaan resideerde later doorgaans te Nicomedia. In de 5e eeuw werd B. gesplitst in twee provinciën, die door den Sangarius waren gescheiden, t. w. Bithynia propria (westelijk B.) en Honoria (oostelijk B.). In de 11e eeuw maakten de Seldzjoeken zich van B. meester, doch in den eersten kruistogt werd het hun ontweldigd, en de stad Nicea was herhaalde malen de residentie van den griekschen keizer. In het laatst der 13e eeuw werd B. eene prooi der Turken, die 1328 de stad Broessa of Brusa (het oude Prusa) tot hoofdstad maakten van het ottomanische rijk, welken rang het later heeft moeten afstaan aan Constantinopel.

< >