kogelvormige micro-organismen. Zij kunnen op verschillende wijze gerangschikt zijn.
De meest voorkomende C. zijn: de verwekker van de gonorrhoe, de gonococcus, welke meestal gepaard voorkomt, waarbij de afgeplatte zijden naar elkander gekeerd zijn; voorts die van de longontsteking, ook meestal gepaard optredende, de diplococcus pneumoniae. In ketens van dikwijls twee dozijn kogeltjes komt de Streptococcus voor, o.a. de Streptococcus pyogenes, welke boosaardige etterkoorts verwekken kan, en de Streptococcus erysipelatis, waardoor de wondroos bij den mensch veroorzaakt wordt. In hoopjes saamgedrongen, zeer kleine C. vat men onder den verzamelnaam Staphylococcus (druivencoccus) samen. Zij doen velerlei in het lichaam voorkomende etteringen ontstaan, welke evenwel in het algemeen minder boosaardig zijn. De afzonderlijke variëteiten, Staphylococcus pyogenes albus en aureus onderscheiden zich alleen door hun verschillende kleur (wit en goudgeel).
