Nee, de afkorting UMTS dateert niet van 2000. Al op 16 januari 1990 schreef NRC Handelsblad: ‘Rond de eeuwwisseling moet alles volgens een Universeel Mobiel Telecommunicatie Systeem (UMTS) gaan werken, maar in al die internationale commissies moet nog heel wat getouwtrekt worden om iedereen over de streep te trekken.’ Het was dat jaar de enige keer dat die afkorting werd gebruikt, en dat gold ook voor 1991. Daarna bleef het maar liefst zes jaar stil rond het Universal Mobile Telecommunications System, een techniek waardoor de mobiele telefoon behalve voor bellen ook gebruikt kan worden voor mobiel internetten en video-ontvangst. Althans, in de ruim 20 kranten in de Nederlandse Persdatabank kwam de afkorting van 1992 tot en met 1997 precies nul keer voor.
Daarna kwam het aarzelend op gang: 11 vindplaatsen in 1998 (met samenstellingen als UMTS-netwerk, UMTS-standaard en UMTS-toepassing), via 20 vindplaatsen in 1999 (met als enige nieuwe samenstellingen UMTS-systeem en UMTS-telefoon), naar ruim 1950 ‘hits’ in 2000. Er ontstonden ook diverse nieuwe samenstellingen, zoals UMTS-frequentie, UMTS-licentie, UMTS-techniek en UMTS-vergunning. Debutant UMTS-veiling haalde met ruim zeshonderd vindplaatsen in kranten en meer dan 400 vindplaatsen op Nederlandse websites de vierde plaats in de topveertig van meest gebruikte neologismen in 2000.
De veiling, die plaatshad in het Kurhaus in Scheveningen, begon op 6 juli en eindigde op 21 juli. In navolging van Engeland en Duitsland, waar de veilingen respectievelijk 85 miljard (1400 gulden per hoofd van de bevolking) en 111 miljard gulden (1300 per hoofd) hadden opgebracht, dacht men ruim 20 miljard gulden te kunnen binnenhalen (de enorme opbrengst van de Britse veiling leidde tot een nieuwe verklaring voor de afkorting, namelijk ‘Unlimited Money to Spend’). Maar in Nederland leverden de vijf UMTS-frequenties de staat ‘slechts’ 5,9 miljard op, ofwel 373 gulden per hoofd van de bevolking. Dit leidde tot gelegenheidssamenstellingen als UMTS-debacle, UMTS-blunder en UMTS-onderzoek, want in september kondigden de Europese Commissie en de Tweede Kamer aan de veiling te gaan onderzoeken.
De veilingen van telefoonvergunningen en telefoonfrequenties – woorden die respectievelijk in 1995 en 1997 debuteerden – leverden de afgelopen jaren veel nieuwe woorden op. Zo spreken we sinds 1996 van frequentieveiling, sinds 1997 van GSM-veiling en sinds 1998 van telecomveiling. Net als UMTS-veiling dook telefonieveiling in 2000 voor het eerst op. Ook frequentieblok is nieuw.
Vergelijk EDGE en GPRS.
