Ewoud Sanders woordenboeken

Ewoud Sanders (2019)

Gepubliceerd op 26-02-2018

teddybeer

betekenis & definitie

speelgoedbeer

Margarete Steiff probeerde in haar levensonderhoud te voorzien door kinderkleding en speelgoed te maken. Ze was verlamd, zat in een rolstoel en woonde in het Duitse stadje Giengen. Het was haar neef Richard Steiff, een regelmatig bezoeker van de plaatselijke dierentuin, die haar in 1903 voorstelde beren te gaan maken.

Margerete maakte een beer met een lange snuit, beweegbare lange armen, grote voeten, een hoge rug en een draaibaar hoofd - een ontwerp waar hedendaagse lexicografen de Australische buidelbeer of koala in zien.

Op de speelgoedbeurs in Leipzig toonde men aanvankelijk weinig belangstelling, maar op het laatste moment bestelde een Amerikaan er drieduizend. In New York trok het nieuwe speelbeest de aandacht van degene die het huwelijksfeest voorbereidde van Alice Roosevelt, de dochter van president 'Teddy' Roosevelt. De beertjes werden bij de bruiloft op de tafels gezet en door de gasten gekscherend teddybeer gedoopt.

Althans, dit is hoe volgens speelgoedgigant Steiff de teddybeer aan zijn naam komt.

Maar Alice Roosevelt verklaarde later een hekel te hebben aan speelgoedberen en op de foto's van haar huwelijk valt geen beer te bekennen.

Toch dankt de teddybeer zijn naam aan president Theodore Roosevelt. Roosevelt, die op 27 oktober 1858 in New York was geboren, werd na een voorspoedige politieke carrière in september 1901 tot president gekozen. Hij was een fervent berenjager en het kwam dus niet uit de lucht vallen toen hij in november 1902 werd uitgenodigd voor een jachtpartij in Mississippi.

Volgens Gregory C. Wilson, de vroegere archivaris van de Roosevelt-collectie in Harvard en schrijver van het op 30 november 1969 in de Washington Post gepubliceerde artikel 'How Teddy Bear Got His Name', wilde de jacht niet vlotten omdat het gezelschap te groot was. De president liep nukkig rond en toen de zwarte gids Holt Collier met zijn honden een uitgeputte, oude beer in een watertje dreef, zag hij hierin een kans de bewindsman tevreden te stellen. Hij wierp een touw om de nek van de beer en bond dit aan een boom.

De president werd uit het kamp gehaald om de beer neer te schieten maar weigerde resoluut. Volgens sommigen zou hij hebben gezegd: 'If I killed this bear, I could never look my children in the eye again.'

Het verhaal kwam in de pers en cartoonist Clifford Berryman maakte voor de Washington Post een beroemde tekening: Roosevelt keert zich standvastig af van een man - geen neger! - die een klein, lief, tegenstribbelend beertje aan een touw houdt. Het bijschrift luidt: 'Drawing the line in Mississippi', wat behalve op sportief gedrag sloeg op een grensconflict tussen Mississippi en Louisiana.

Binnen enkele weken verschenen de beertjes ook in andere cartoons. De Russische emigrant Morris Michtom plaatste zo'n cartoon in de etalage van zijn snoepwinkel in Brooklyn naast een speelgoedbeer die zijn vrouw had gemaakt. De beren bleken niet aan te slepen en Michtom verzocht het Witte Huis ze voortaan teddybeer te mogen noemen. Volgens de overlevering antwoordde de president: 'Ik geloof niet dat mijn naam het imago van uw speelgoedbeer veel goed zal doen, maar u heeft mijn toestemming om hem te gebruiken.'

Tot zijn ongenoegen zou Roosevelt de rest van zijn leven met grappen over beren worden achtervolgd. Hij stierf op 6 januari 1919. De handel van Margerete Steiff had tegen die tijd een enorme vlucht genomen. Haar teddyberen waren van zo'n goede kwaliteit dat ze tegenwoordig voor tienduizenden guldens bij Sotheby's worden geveild.